Listerioza u kobiet w ciąży

Listeria to bakteria przenosząca się drogą pokarmową. Jest ona bardzo odporna na niską oraz wysoką temperaturę. Doskonale rozwija się w warunkach panujących w chłodziarkach i dlatego często nazywana jest bakterią lodówkową. Aby zminimalizować możliwość rozwoju bakterii istotne jest odpowiednie przechowywanie żywności w lodówce.

Co to za choroba?

Listerioza jest chorobą zakaźną spowodowaną zakażeniem Listeria monocytogenes. Jest to bakteria, którą w dość łatwy sposób można wyizolować z:

• gleby,
• kurzu,
• wody,
• surowego mięsa,
• ludzkich i zwierzęcych odchodów. 

Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową, przeważnie po spożyciu niepasteryzowanych produktów mlecznych, surowego mięsa, nieumytych warzyw i owoców. 

Listerioza pojawia się najczęściej u kobiet w ciąży, noworodków, osób starszych oraz tych, którzy mają osłabioną odporność. U osób zakażonych przebiega w sposób inwazyjny, u reszty bezobjawowo. 

Jakie są objawy listeriozy?

Objawy kliniczne u dorosłych pojawiają się zazwyczaj po 24-48 godzinach od spożycia drogą pokarmową zakażonej żywności. Do lżejszych objawów należą:

• bóle stawów,
• bóle głowy,
• gorączka,
• kaszel,
• umiarkowana biegunka,
• wymioty.

W trakcie infekcji jednak bakteria może przedostać się z przewodu pokarmowego do krwi, a następnie może dotrzeć do ośrodkowego układu nerwowego. Z tego powodu, listerioza może przebiegać pod postacią bakteriemii/posocznicy, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i/lub zapalenia mózgu, albo niewielkich ropni mózgu. Czasami może dochodzić do zapalenia wsierdzia, zapalenia stawów, zakażenia kości, zapalenia otrzewnej, gałek ocznych lub zapalenie płuc. Do zakażenia noworodka może dojść w wyniku przejścia bakterii przez łożysko lub z kanału rodnego w trakcie porodu. 

Zakażenie listeriozą przyszłej mamy - duże ryzyko dla dziecka

Istotnym problem jest zakażenie listeriozą kobiet ciężarnych. Do głównych objawów klinicznych zalicza się bakteriemię, która często po porodzie ustępuje samoistnie. Niekiedy zdarzają się przypadki zakażeń bezobjawowych, które jednak w większości przypadków mogą prowadzić do śmierci lub ciężkiego uszkodzenia płodu. Listeria, rozprzestrzeniając się wraz z krwią w organizmie matki, stwarzają ogromne ryzyko dla jeszcze nienarodzonego dziecka. Rozwijająca się bakteriemia u matki, w zależności od trymestru ciąży, może przybrać dwie formy:

• wczesną - jest wynikiem wewnątrzmacicznego zakażenia płodu. Jej skutkiem jest najczęściej przedwczesny poród. Płód rodzi się z ciężką niewydolnością oddechową, objawami uszkodzenia układu nerwowego, a także licznymi zmianami skórnymi w postaci pęcherzyków, rumieni i wybroczyn. Jeśli dziecko urodzi się zdrowe, objawy choroby rozwiną się w ciągu 2 dni od porodu. Zakażenie ciężarnej przebiega zazwyczaj bezobjawowo lub pojawiają się objawy zbliżone do grypy.

• późną - występuje po co najmniej 5 dniach od porodu. Płód może zarazić się podczas akcji porodowej lub noworodek zostaje zakażony przez środowisko zewnętrzne zaraz po porodzie. Ta postać choroby powoduje najczęściej zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub wodogłowie.

Jak wygląda leczenie?

Listeriozę należy leczyć antybiotykami. Jest to głównie ampicylina i amoksycylina. U pacjentów uczulonych na penicylinę stosuje się sulfametoksazol. Kobietom w ciąży można również zalecić erytromycynę.

Profilaktyka listeriozy

Aby ograniczyć ryzyko wystąpienia choroby będąc w ciąży unikaj jedzenia :

• miękkich serów: feta, Brie, pleśniowych, ricotta i Camembert;
• niepasteryzowanego mleka i jego przetworów;
• surowego mięsa;
• surowych jaj: kogel-mogel, tiramisu;
• surowych ryb i owoców morza;
• innych produktów, które nie są poddawane dokładnej obróbce cieplnej bezpośrednio przed spożyciem;
• jedzenia w fast-foodach.

Zdjęcie: Fotolia by © Friday All right reserved

Autor