Baza imion
Obliczanie terminu porodu
Kalkulatory
Kalendarz ciąży
Rozwój dziecka
Siatki centylowe
Grupa Facebook
Data modyfikacji:
5 etapów rozwoju mowy dziecka
Autor: Aleksandra Bartczak - LogopedaJako rodzice cieszymy się z pierwszych słów naszych dzieci. Czasami zdarza się jednak tak, że nasz maluch zaczyna wyrazy te wypowiadać później od rówieśników. Zastanawiamy się wówczas, czemu mówienie naszego malucha przyszło tak późno, czy rozwija się prawidłowo. W takich momentach przydaje się znajomość norm rozwojowych mowy.
Etap 1. Komunikat tuż po narodzinach
Bezpośrednio po porodzie dziecko komunikuje się ze światem po raz pierwszy - krzykiem. Pierwsze wytwory dźwiękowe są produkowane bardzo wcześnie, dźwięki wydawane od 3 do 6 miesiąca życia nazywamy głużeniem. Głużenie jest dla dziecka bardzo naturalne, polega na zabawie narządami artykulacyjnymi podobnie jak zabawa nóżkami czy rączkami. Co ważne, głużenie nie jest oparte na słuchu, bo dziecko głużąc nie powtarza zasłyszanych wcześniej dźwięków. Występuje ono także u dzieci głuchych i u nich może przedłużyć się nawet do 18. miesiąca życia.
Etap 2. Pół roku później
Jeśli słuch dziecka jest w pełni sprawny to około 6 miesiąca życia pojawi się gaworzenie. Gaworzenie bardziej przypomina nasze, polskie dźwięki mowy. Jest bardziej świadomą formą wydawania komunikatów do świata zewnętrznego. Warto wiedzieć, że w 9. miesiącu dochodzi do „rewolucji dziewiątego miesiąca”, kiedy to dziecko zaczyna rozumieć, że jest częścią społeczeństwa a raczej, że może kontaktować się z innymi podobnie jak inni z nim samym. Jednocześnie zauważa wtedy intencjonalność swoją i innych.
Etap 3. Po pierwszym roku życia
Kończąc pierwszy rok życia dziecko wchodzi w okres wyrazu. W tym okresie możemy wymagać od dziecka wypowiadania wszystkich samogłosek oprócz ę i ą. Mówi też takie głoski jak m, n, p, b, t, d, n. Co ciekawe wypowiadanie głoski /m/ jest przedłużeniem czynności ssania i nie wynika z bliskiego kontaktu oraz relacji z matką. Do 18 miesiąca życia dziecko powinno wypowiadać około 50 słów, związanych z jego bliskim otoczeniem. Słowa te niekoniecznie muszą być wypowiadane jako całość, ponieważ dzieci w tym wieku mówią najczęściej początki wyrazów, sylaby, upraszczają grupy spółgłoskowe. W wieku dwóch lat dochodzi do szybkiego rozwoju słownictwa. Może też pojawiać się pierwsza gramatyka i proste, dwu lub trzywyrazowe konstrukcje słowne. Dziecko niekoniecznie będzie wypowiadało się o sobie w 1. osobie a moment, kiedy zacznie to robić jest silnie uzależniony od sposobu w jaki mówi otoczenie.
Etap 4. Kiedy buzia przestaje się zamykać…
Dziecko w trzecim roku życia wkracza w okres zdania. Wypowiada kolejne głoski, pojawia się szereg ciszący (ś, ź, ć, dź), szumiący (s, z, c, dz), f, w, g, k, h a także samogłoski nosowe- ą i ę. Nasza pociecha ma dobrze wykształcony słuch fonematyczny i może rozróżniać głoski nawet jeśli nie potrafi ich jeszcze poprawnie wymówić (na przykład r wymawiane jeszcze jako [l] lub [j]). W trzecim roku życia wciąż dopuszczalne są ucięcia końcówek wyrazów, uproszczenia grup spółgłoskowych. Zainteresowanie mówieniem jest dość duże i jeśli maluch nie mówi powinno nas to zaniepokoić. Dziecko czteroletnie powinno mieć rozróżniony szereg ciszący i szumiący oraz nie zamieniać głosek między tymi szeregami. Nie wymagajmy od niego wymawiania r, ale powinno poprawnie wymawiać l.
Etap 5. Mowa w pełni rozwinięta
W piątym roku życia dziecko powinno wymawiać szereg szumiący (sz, ż, cz, dż) oraz r. Może mieć problem z wymawianiem grup spółgłoskowych i upraszczać jednak jego mowa powinna być całkowicie zrozumiała. W szóstym roku życia nasze dziecko powinno wymawiać wszystkie głoski prawidłowo, bez uproszczeń i zamian jednych głosek na inne.
Najważniejsze o czym rodzice powinni pamiętać, że porównywanie jednego malucha do drugiego nie ma sensu. Normy nie są wyznacznikiem, bo każde dziecko jest inne i indywidualnie się rozwija. Jedne dzieci są bardziej sprawne manualnie, ale słabsze słownikowo. Drugie mają wspaniałą wymowę, ale nie umieją tworzyć zdań tak poprawnych jak rówieśnicy. Możliwe są także sytuacje, że dwulatek mówi bardzo mało, a w wieku trzech lat zaczyna mówić pełnymi zdaniami. Jeśli mamy jakieś wątpliwości czy mowa naszego dziecka rozwija się prawidłowo, skonsultujmy się z logopedą. Zróbmy to także w momencie, kiedy dziecko wychodzi szeroko poza normę rozwojową lub jeśli dziecko mówiło a nagle zaprzestało lub cofnęło się w rozwoju.
Normy zaczerpnięte z: Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, 1988
Zdjęcia: Pixabay.com
Komentarze
26-11-2019
Ocena:
Marta
Pani artykuły są świetne. Wielkie dzięki. W końcu znalazłam KONKRETY!
Akcesoria ułatwiające odpieluchowanie malucha
2025-04-01
Pożegnanie z pieluszkami to jeden z ważniejszych etapów w rozwoju dziecka. Dla wielu rodziców bywa jednak dużym wyzwaniem; zastanawiamy się, kiedy odpieluchowanie warto przeprowadzić, ile trwa odpieluchowanie i jak pomóc dziecku w przejściu przez ten krok bez stresu. Na szczęście na rynku znajdziesz wiele akcesoriów, które mogą znacząco ułatwić to zadanie. Sprawdź, jak odpieluchować dziecko mądrze i bez presji, korzystając ze sprawdzonych produktów!
Jak odstawić dziecko od piersi?
2025-03-17
Rezygnacja z karmienia piersią to ogromna zmiana w życiu maluszka i jego mamy. Proces ten powinien przebiegać możliwie łagodnie i cierpliwie, aby był jak najmniej stresujący dla obu stron. W poniższym artykule zebraliśmy praktyczne wskazówki, jak odstawić dziecko od piersi. Nie tylko tłumaczymy, jak przestać to robić, ale także wyjaśniamy, kiedy decyzję o zaprzestaniu karmienia odłożyć na nieco bardziej sprzyjający czas.
Tradycje i zwyczaje związane z Dniem Dziadka w Polsce
2025-01-06
W Polsce Dzień Dziadka najczęściej wiąże się z wręczaniem drobnych upominków, takich jak laurki, kwiaty, słodycze czy symboliczne prezenty. W szkołach i przedszkolach często organizowane są specjalne występy artystyczne, na które zapraszani są dziadkowie. To chwile pełne wzruszeń, kiedy wnuki recytują wiersze i śpiewają piosenki dedykowane swoim dziadkom.
Przygotowania do Świąt z przedszkolakiem – pomysły na wspólny czas pełen magii
2024-12-23
Święta z przedszkolakiem to wyjątkowy czas pełen radości, ale też wyzwań. Jak zaangażować malucha w przygotowanie do Świąt, by stworzyć piękne wspomnienia, a jednocześnie uniknąć chaosu? Podpowiadamy, jak krok po kroku włączyć dziecko w świąteczne przygotowania, ucząc go odpowiedzialności i rozwijając kreatywność.
Trudne rozmowy o Mikołaju – jak odpowiadać na pytania dziecka?
2024-12-02
Dla wielu dzieci Mikołaj to symbol świątecznej magii, ale w pewnym momencie maluchy zaczynają zadawać trudne pytania. Czy Mikołaj istnieje? Skąd bierze prezenty? Jak poradzić sobie z dziecięcymi wątpliwościami i odpowiedzieć na te pytania w sposób mądry i pełen ciepła? Podpowiadamy, jak rozmawiać, by magia Świąt trwała jak najdłużej.
Jak rozwiązać odwieczny problem sprzątania zabawek? Praktyczne porady dla rodziców
2024-11-25
Sprzątanie zabawek to wyzwanie, z którym mierzy się każdy rodzic. Kiedy podłoga tonie w klockach, autkach i lalkach, zastanawiamy się, jak nauczyć dziecko porządku. W tym artykule podpowiemy, jak wprowadzić malucha w świat samodzielnego sprzątania oraz jak sprawić, aby codzienne porządki stały się dla niego nawykiem.
5 umiejętności, które pomogą Twojemu dziecku odnaleźć się w dorosłym świecie
2024-09-25
Każdy rodzic chce, aby jego dziecko dobrze poradziło sobie w dorosłym życiu. Ale jak tego dokonać? Warto skupić się na rozwijaniu umiejętności, które będą nieocenione w przyszłości. Od samodzielności, przez zarządzanie emocjami, aż po krytyczne myślenie – oto pięć kluczowych umiejętności, które pomogą Twojemu dziecku stanąć na własnych nogach w dorosłym świecie.