Data modyfikacji:

Jak poradzić sobie z jąkaniem u dziecka?

Autor: Aleksandra Bartczak - Logopeda

Jąkanie jest zaburzeniem, którego przyczyny nie zostały do końca poznane. Co więcej, dziecko, które się nigdy nie jąkało, może w pewnym momencie swojego życia zacząć to robić. Jąkanie jest ciężkie w leczeniu i najczęściej wymaga współpracy z logopedą i psychologiem. Warto także wiedzieć, że nie każdy logopeda podejmuje się pracy z osobami jąkającymi się. Czym jest jąkanie, czy może ustąpić samoistnie i w jakich sytuacjach będzie wymagane leczenie?

 

Dziecko w szkole

 

Jąkanie może być trudne w leczeniu

Nawet „wyleczona” osoba jąkająca może, na przykład w sytuacji stresowej, znowu zacząć to robić. Dlatego ważne aby być świadomym czy nasze dziecko już wymaga pomocy specjalisty czy może trzeba chwilę poczekać, aż jąkanie ustanie samo. Pomoc jest o tyle istotna, że jąkania nie możemy traktować jedynie w charakterze zaburzenia mowy. To również problem natury psychologicznej i socjologicznej. Prowadzi ono bowiem do pewnej izolacji: unikania kontaktów z ludźmi, do szykan w szkole i do wyłączenia psychicznego z otaczającego dziecko świata. Młody człowiek po takich doświadczeniach w końcu zaczyna unikać mówienia w ogóle, unika także kontaktu wzrokowego.

 

Jąkanie rozwojowe a jąkanie - jak je rozpoznać?

No dobrze, ale czy jąkanie zawsze stanowi problem, czy w każdej sytuacji powinniśmy się niepokoić? Odpowiedź wymaga obserwacji dziecka. Jeśli nasze dziecko przeciąga pojedyncze sylaby (często pierwsze w wyrazie) to potraktujmy to jako niepłynność, która jest pewnym etapem w rozwoju mowy i przejdzie sama. Ta niepłynność to tak zwane jąkanie rozwojowe. Jest ono spowodowane tym, że dziecko chce już powiedzieć więcej niż jest w danym momencie w stanie. Polega na tym, że nasz maluch dużo rozumie i dużo zauważa. Jednocześnie jego umiejętności w tworzeniu wyrazów są jeszcze zbyt małe aby zwerbalizować myśl. Druga możliwość - dziecko chce powiedzieć dużo rzeczy w krótkim czasie. Ale uwaga! Takie jąkanie rozwojowe może wynikać również z nadpobudliwości.

 

Jąkanie rozwojowe zanika samo, jak tylko dziecko uczy się wypowiadania kolejnych głosek, czy tworzenia nowych wyrazów. Rodzicom zawsze doradzam, aby nie zwracać większej uwagi na te zająknięcia. Zwracanie uwagi na nie uwagi może przynieść odwrotny skutek od zamierzonego i w konsekwencji więcej szkody niż pożytku. W tym przypadku zarówno poprawianie, jak i strofowanie, będzie jedynie wywoływało stres i denerwowało dziecko. To z kolei może doprowadzić do prawdziwego jąkania - tego, które zostanie z dzieckiem na długie lata.

 

Nie należy dziecka poprawiać, niecierpliwić się przy nim, nie wolno go przedrzeźniać czy pokazywać strachu. Jąkanie rozwojowe przejdzie samo, zupełnie tak jak zamienianie głoski [r] na [l].

 

Kiedy i gdzie szukać pomocy?

UWAGA! Kiedy do przeciągania pierwszych sylab dochodzi ogólna trudność z mówieniem, zacinanie się lub towarzyszące mówieniu współruchy ciała, mamy poważny powód do działania. W takiej sytuacji konieczna będzie konsultacja ze specjalistą i rozpoczęcie terapii.

 

To, co różni jąkanie od jąkania rozwojowego to również świadomość zaburzenia. Dziecko z niepłynnością mowy nie zdaje sobie sprawy z tego, czemu rodzice denerwują się kiedy to się zacina. Dziecko jąkające doskonale wie o swoim problemie i będzie stopniowo zamykało się na mówienie, i na ludzi.

  • Jąkanie rozwojowe powinno przejść po około pół roku. Jeśli nie przechodzi a w mówieniu dziecka jest coraz więcej zająknięć, zatrzymań głosek, dziecko swoją fizycznością próbuje coś przekazać, mówienie staje się dla niego denerwujące, wtedy zacznijmy szukać specjalisty.

Jeśli okaże się, że Wasze dziecko jąka się, po pierwsze nie panikujcie. Jąkanie, zwłaszcza w dzieciństwie, da się zniwelować. Tak jak już pisałam wcześniej, możliwe jest, że w stresujących sytuacjach dojdzie do ponowienia jąkania. Jednak większość jąkających się osób, które niejako wyleczyły zaburzenie, potrafią panować nad takimi „atakami”. Będziecie potrzebowali logopedy i psychologa, i to najlepiej takich, którzy współpracują ze sobą, a więc są dostępni w jednej klinice czy przychodni (w jednym miejscu pracy).

 

Przed wizytą u specjalisty

Jak przygotować się na wizytę u logopedy? Przede wszystkim poobserwować dziecko. Sprawdźmy i notujmy, kiedy najczęściej się ono jąka, jak to jąkanie wygląda, jakie wyrazy, czy zlepki wyrazów sprawiają mu największy problem. Zwróćmy również uwagę na to jak dziecko radzi sobie z problemem - czy jąkanie powoduje u niego zdenerwowanie, czy potrafi przyjąć je ze spokojem. Warto też przypomnieć sobie wcześniejsze etapy rozwoju mowy dziecka - czy gaworzyło, kiedy powiedziało pierwsze słowo, kiedy zaczęło tworzyć zdania itd.

 

I głowa do góry :-)

 

Zdjęcie: Pixabay.com

przygotują dziecko do dorosłości

5 umiejętności, które pomogą Twojemu dziecku odnaleźć się w dorosłym świecie

2024-09-25
Każdy rodzic chce, aby jego dziecko dobrze poradziło sobie w dorosłym życiu. Ale jak tego dokonać? Warto skupić się na rozwijaniu umiejętności, które będą nieocenione w przyszłości. Od samodzielności, przez zarządzanie emocjami, aż po krytyczne myślenie – oto pięć kluczowych umiejętności, które pomogą Twojemu dziecku stanąć na własnych nogach w dorosłym świecie.
Jak oduczyć dziecko smoczka

Jak oduczyć dziecko smoczka?

2024-07-25
Odstawienie smoczka to jeden z tych momentów w życiu dziecka, który wywołuje u rodziców spory niepokój. Jak oduczyć dziecko smoczka możliwe delikatnie? Jak reagować, gdy maluszek domaga się zwrotu swojego „uspokajacza”? I kiedy najlepiej odstawić smoczek? Na te i inne pytana odpowiadamy w poniższym artykule.
bunt 3-latka

Wszystko, co musisz wiedzieć o buncie 3-latka. Jak reagować?

2023-12-22
Bycie rodzicem trzylatka to niezwykła podróż pełna radości i odkryć. Jednak właśnie w tym wieku dzieci potrafią dać upust swoim emocjom w formie buntu. Jak sobie z tym radzić? W tym poradniku dowiesz się, jak pokierować małym buntownikiem i przekształcić wybuchy gniewu w naukę i pogłębienie wzajemnej relacji.
Toddler boy in dangerous situation at home. Child safety concept.

Bezpieczeństwo w każdym kącie: odkryj najlepsze rozwiązania do zabezpieczenia szafek przed dziećmi!

2023-10-26
Bezpieczeństwo najmłodszych jest priorytetem każdego rodzica. Dzieci są ciekawe świata i często nieświadomie narażają się na różnego rodzaju niebezpieczeństwa. Jednym z obszarów w domu, które wymagają szczególnej uwagi, są kuchenne szafki i szuflady. Jak więc zadbać o zabezpieczenie szafek przed dziećmi? Poznaj najlepsze rozwiązania, które pozwolą uniknąć przykrych wypadków i zapewnią spokój zarówno dzieciom, jak i rodzicom.
gadżety dla matki

10 niezawodnych gadżetów ułatwiających matce życie

2023-08-22
Choć rola mamy nazywana jest tą najpiękniejszą i najważniejszą w życiu, opiekowanie się małym dzieckiem jest też dużym wyzwaniem. Warto zatem sięgać po „sprytne” gadżety dla mamy – takie jak monitor oddechu, elektryczna niania z kamerą czy kosz na brudne pieluszki. Sprawdź, co jeszcze może ci się przydać w pierwszym roku życia twojego maluszka.
albik dla 2-latka

Albik dla 2-latka: czy warto?

2023-08-11
Albik to prawdziwa rewolucja na rynku produktów dla dzieci, która szybko podbiła serca nie tylko maluchów, ale także ich opiekunów. To magiczny długopis, który zastąpi cię w trakcie czytania. W jaki sposób? Po prostu zrobi to za ciebie, opowiadając dziecku o dzikich zwierzętach i środkach transportu czy zabierając je na wizytę do zoo. Dodatkowo sprawdzi się też do nauki przeróżnych tematów, które przydadzą się w szkole – od przyrody, aż po angielski. Czy Albik dla 2-latka to w ogóle dobry wybór? Rozwiewamy wątpliwości.
zabawki sensoryczne dla 4-latka

Najlepsze zabawki sensoryczne dla 4-latka. Polecane produkty

2023-08-05
Zabawki sensoryczne to wyjątkowa kategoria akcesoriów dla dzieci. Dostarczają maluchom bodźców, wspierają prawidłowy rozwój i, oczywiście, zapewniają mnóstwo zabawy. Na rynku znajdziesz setki propozycji dla pociech w różnym wieku. Chcesz kupić  zabawki sensoryczne dla 4-latka i nie wiesz, które z nich są najlepsze? Zobacz nasze propozycje i wybierz jedną z nich!