Data modyfikacji:

KTG serca dziecka - na czym polega?

Autor: Maciej Pawłowski - Lekarz

Pierwsze USG, podczas którego przyszła mama zobaczy swoje nienarodzone dziecko, na długo pozostaje w jej pamięci. Wzruszenie towarzyszące badaniu jest często tak silne, że nie sposób pohamować łez szczęścia. A tego, co czuje przyszła mama, gdy pierwszy raz usłyszy bicie serca swojego maleństwa, nie da się opisać. Właśnie dzięki badaniu KTG mama może słuchać serduszka. Na czym dokładnie polega i dlaczego się je wykonuje?

 

Badanie KTG

 

KTG – co to za badanie ?

Kardiotokografia (KTG) to inaczej monitorowanie akcji serca płodu wraz z zapisem czynności skurczowej mięśnia macicy przyszłej mamy.  Stosuje się to badanie w celu wczesnego wykrycia zagrożenia życia płodu, związanego z zaburzeniami mięśnia sercowego u dziecka. Została wprowadzona do diagnostyki w ginekologii i położnictwie w latach 60. XX wieku. Tokografia to rejestracja czynności skurczowej macicy, która odbywa się najczęściej poprzez czujnik zewnętrzny umieszczony na brzuchu ciężarnej kobiety, kardiografia to rejestracja akcji serca płodu przy pomocy elektrokardiografu oceniającego czynność skurczowo-rozkurczową tego narządu przy wykorzystaniu efektu Dopplera.

Dzięki niemu lekarz lub położna analizująca zapis wie, w jakiej kondycji jest dziecko, które przygotowuje się do przyjścia na świat. Wykonywanie KTG podczas porodu naturalnego pozwala zespołowi medycznemu obserwować czynność serca maluszka, a gdyby pojawiły się jakiekolwiek komplikacje natychmiast zareagować i w razie potrzeby wykonać cesarskie cięcie.

 

Na czym polega KTG?

Badanie przeprowadza się za pomocą przenośnego aparatu (dostępne są różne modele, często niewielkie i niedrogie do stosowania również w warunkach ambulatoryjnych). KTG jest możliwe do wykonania u ciężarnej po 26 tygodniu ciąży, po 36 tygodniu ciąży należy je wykonywać co najmniej 1 raz w tygodniu, a im bliżej terminu porodu, tym częściej. KTG trwa około 20 - 30 minut, w razie potrzeby można je przedłużyć do 60 minut i może być wykonywane o każdej porze dnia i nocy. Do brzucha leżącej (na plecach lub boku) przyszłej mamy za pomocy elastycznego pasa zostają umieszczone dwie głowice: kardiograficzna monitorująca bicie serca dziecka oraz takograficzna rejestrująca skurcze macicy i ruchy płodu. Wynik badania zapisuje się na dwóch papierowych rolkach i obrazuje liczbę skurczów macicy, czynność serca oraz ruchy maluszka. Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania ani wykonania dodatkowych badań. 

Częstość akcji serca płodu i skurcze mięśnia macicy nanoszone są na wykres. Na wykres KTG składają się:

  • częstość podstawowa (prawidłowa akcja serca płodu 110-150/min),
  • oscylacje – wahania częstotliwości akcji serca płodu (brak zmienności, zmienność zmniejszona, prawidłowa, skacząca),
  • deceleracje – krótkotrwały spadek częstotliwości akcji serca płodu >15/min przez 10 sekund lub dłużej (deceleracje wczesne, zmienne, późne);
  • akceleracje – wzrost częstotliwości akcji serca płodu >15/min przez 15 sekund lub dłużej.

W ocenie zapisu KTG stosuje się skalę Fischera. Maksymalnie można uzyskać 10 punktów (co świadczy o dobrostanie płodu), minimalnie 0. Ocenia się podstawową czynność serca płodu oraz zmiany czynności serca płodu. 

 


Kiedy należy wykonać badanie KTG?

Nadzór kardiotokograficzny należy stosować w przypadku:

  • ciąży po terminie,
  • nadciśnienia indukowanego ciążą,
  • wewnątrzmacicznego zahamowania wzrastania płodu,
  • choroby hemolitycznej płodu.

 

Do monitorowania ciąży używa się również następujących testów kardiotokograficznych:

  • Test niestresowy – polega na  30-minutowym zapisie KTG, gdzie w przypadku niestwierdzenia okresowych zmian częstotliwości akcji serca płodu przedłuża się badanie o kolejne 30 minut.
  • Test stresowy – jest to zapis KTG stosowany w przedporodowym nadzorze płodu. Wykonuje się go zwykle po podaniu niewielkich dawek oksytocyny, (jest to hormon wyzwalający czynność skurczową macicy, co ma na celu obciążenie serca płodu). Prawidłowy jest wynik negatywny, który oznacza brak deceleracji podczas skurczów mięśnia macicy, prawidłową zmienność czynności serca płodu, obecne akceleracje po ruchach płodu.

Samo wykonanie badania nie powinno nastręczać większych trudności, to jednak interpretacja wyników KTG nie należy do najłatwiejszych. Najczęściej zajmuje się nią specjalista ginekolog – położnik.

 

 

Zdjęcie: Fotolia by © Artur Steinhagen All right reserved


Autor

Maciej Pawłowski - Lekarz

Jestem lekarzem w trakcie specjalizacji z pediatrii w Łodzi. Oprócz zagadnień związanych z medycyną interesuję się sportem i językami obcymi.

Komentarze
15-10-2017
Ocena:
Gdzie trzeba się zgłosić po takie domowe KTG?
05-10-2017
Ocena:
używałam tego sprzętu w poprzedniej ciąży, wypożyczyłam na chyba 2 czy 3 tygodnie, u nas na ktg trzeba było iść do szpitala, te kolejki mnie przerażały, konieczność dojeżdżania skoro świt żeby tam siedzieć parę godzin, wypożyczyłam sobie do domu i robiłam kiedy mi pasuje, mój gin był zadowolony bo szłam do niego od razu z wynikiem :D
12-09-2017
Ocena:
Słuchanie bicia serca dziecka to jedno z najcudowniejszych przeżyć w czasie ciąży. Będąc w pierwszej ciąży ktg miałąm robione tylko 2 razy. Jestem teraz w drugiej ciąży (dopiero 3 miesiąc;)) ale słyszałam o możliwości wypożyczenia urządzenia do ktg do domu w trakcie ostatniego trymestru ciąży - któraś z Was może korzystała?
14-07-2017
Ocena:
a ja zawsze myślałam, że ktg to badanie czynności skurczowych matki, he he
12-06-2017
Ocena:
mi lekarz skierowanie dał już w 38, kazał się zapisać. Byłam 3 razy w 39 tygodniu, na 4 badanie się zapisałam ale w międzyczasie przyszedł poród
17-12-2016
Ocena:
zawsze się zastanawiałam jak dziewczyny mogą nie czuć tych ruchów, dziecko wali prawie non stop, niektóre to nawet bolesne ... Aż do 2 ciąży gdy trafił mi się mały śpioch, dwa razy musiałam badanie powtarzać bo w 30 min 2 ruchy były tylko. Dziecko całkowicie zdrowe, po prostu taki model
powiększony jajnik

Co oznacza powiększony jajnik? Czy to objaw ciąży?

2024-08-13
Powiększony jajnik to jeden z objawów, który warto skonsultować z ginekologiem. Przyczyn może być wiele. Niektóre kobiety wiążą taki stan z ciążą – czy słusznie? Przeczytaj nasz artykuł, w którym sprawdzamy, co oznacza powiększony jajnik i czy jest on objawem ciąży. Dzięki tym informacjom rozwiejesz wszystkie swoje wątpliwości.
badanie gbs w ciąży

Badanie GBS w ciąży: co to jest, jak się przygotować? GBS a współżycie. Wszystko na temat GBS

2022-11-16
Wykonanie badania GBS jest rekomendowane przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Jest to badanie mające na celu wykryć, czy kobieta w ciąży jest zarażona paciorkowcem w pochwie. Podczas porodu bakteria ta może przenieść się na dziecko. Badanie GBS wykonać należy pomiędzy 35. a 37. tygodniem ciąży. Sprawdź, co jeszcze warto wiedzieć na temat badania GBS!
progesteron w ciąży

Progesteron w ciąży. Jakie normy? Co oznacza zbyt wysoki lub zbyt niski progesteron

2021-08-14
Okres ciąży to czas ogromnych zmian hormonalnych w ciele kobiety. Jednym z najważniejszych hormonów, które odgrywają istotną rolę w tym procesie, jest progesteron. To dzięki niemu błona śluzowa macicy jest przygotowana na zagnieżdżenie się zarodka, a także umożliwia rozwój łożyska. W tym artykule omówimy, czym jest progesteron, jakie są jego normy w ciąży oraz kiedy należy go badać. Znajdziesz tu również informacje na temat, jakie są jego normy w ciąży oraz co oznacza, kiedy jest go za dużo lub za mało. Zapraszamy do lektury!
badanie glukozy w ciąży

Badanie glukozy w ciąży. Co oznaczają wyniki?

2021-06-18
Choć ciąża to piękny stan, w czasie jej trwania organizm jest bardziej podatny na wystąpienie pewnych chorób – przykładem jest choćby cukrzyca. Aby ją rozpoznać, niezbędne jest oznaczenie poziomu glukozy we krwi. Wyjaśniamy, jak przebiega badanie glukozy w ciąży, kiedy należy je wykonać i dlaczego jest to tak ważne.
jakich badań nie wolno robić w ciąży

Jakich badań nie wolno robić w ciąży?

2020-09-02
W czasie ciąży kobieta jest poddawana wielu badaniom, które mają za zadanie sprawdzić stan zdrowia jej, jak i dziecka. Jest jednak szereg badań, których nie moż...
cytologia nowa metoda

Cytologia - badanie, które ratuje życie

2019-11-19
Dlaczego zaawansowany rak szyjki macicy zbiera w Polsce żniwo, podczas, gdy są kraje w Europie, gdzie lekarze nie mają już okazji widywać zaawansowanych stadiów...
usg wady genetyczne

Wady genetyczne płodu

2019-08-01
O wadach genetycznych płodu staramy się nawet nie myśleć. Jeśli nawet podczas badania prenatalnego, gdzieś tam w środku pojawia się lęk i niepokój, to i tak prz...