Data modyfikacji:

Nadciśnienie tętnicze w ciąży

Autor: Tomasz Nęcki - Lekarz

Nadciśnienie tętnicze może występować u pacjentki jeszcze przed ciążą i problem ten może być obecny w trakcie oczekiwania na dziecko. Możliwe jest także to, że nadciśnienie zostanie rozpoznane u kobiety właśnie w trakcie trwania ciąży. Oba przypadki mogą prowadzić do poważnych zagrożeń i to właśnie dlatego tak istotne jest kontrolowanie ciśnienia tętniczego krwi w trakcie ciąży.

 

nadciśnienie w ciąży

 

W stanie błogosławionym u pacjentek pojawiać się może wiele różnych problemów zdrowotnych, które mogą stanowić zagrożenie zarówno dla przyszłych mam, jak i dla nienarodzonych dzieci. To właśnie z powodu takiego ryzyka lekarze wciąż podkreślają, jak ważne jest regularne odwiedzanie ginekologa podczas ciąży. Nadciśnienie w ciąży jest  niebezpieczne zarówno dl matki jak i dla dziecka. Rzucawka, problemy z nerkami, hipotrofia płodu - to tylko niektóre zagrożenia.

 

Badania w ciąży

Istotne jest bowiem nie tylko regularne wykonywanie USG ciążowego, ale i innych badań, wśród których wymienia się:

Zmierzyć ciśnienie tętnicze można w prosty i szybki sposób, a pomiar ten jest bardzo cenny, pozwala on bowiem postawić rozpoznanie groźnego dla ciężarnej problemu, którym jest nadciśnienie tętnicze. Ciążowe nadciśnienie tętnicze wikłać może stosunkowo duży odsetek wszystkich ciąż – może on sięgać nawet 10% - i już częstość tego problemu powinna przekonać o tym, że warto jest po prostu o nim mówić.

 

Kiedy rozpoznawane jest nadciśnienie tętnicze w ciąży?

Nadciśnienie tętnicze u ciężarnej rozpoznawane jest wtedy, kiedy ciśnienie tętnicze krwi u pacjentki przekracza 140/90 mmHg. Wartość ciśnienia jest bardzo istotna w przypadku tego problemu, ale nie jest najważniejsza – bardzo ważne jest także to, jaki dokładnie rodzaj nadciśnienia rozwinął się u ciężarnej.

 

Rodzaje nadciśnienia tętniczego w ciąży

Nadciśnienie ciążowe może być problemem, z którym kobieta borykała się jeszcze przed zajściem w ciążę. Dość zrozumiałe jest to, że przebieg ciąży u takich pacjentek musi podlegać czujniejszej obserwacji.

W przypadku kobiet, które chorują na nadciśnienie, szczególnie istotne jest również planowanie ciąży – wiele z często stosowanych leków obniżających ciśnienie krwi jest w ciąży przeciwwskazanych, w związku czym u pacjentki, która planuje zajść w ciążę, może zaistnieć konieczność zmodyfikowania listy stosowanych przez nią preparatów hipotensyjnych.

Innym problemem jest natomiast nadciśnienie ciążowe. Rozpoznaje się przy takiej samej wartości ciśnienia tętniczego krwi – czyli wtedy, kiedy ciśnienie przekracza 140/90 mmHg. Odmienność dotyczy tutaj natomiast tego, kiedy stawiana jest diagnoza. Otóż o nadciśnieniu ciążowym można mówić wtedy, kiedy zbyt wysokie ciśnienie stwierdzane jest dopiero po 20 tygodniu ciąży.

 


Czynniki ryzyka wystąpienia nadciśnienia tętniczego ciążowego

U każdej ciężarnej pacjentki, podczas każdej wizyty ciążowej, ciśnienie tętnicze krwi powinno być mierzone, ponieważ tak naprawdę nadciśnienie może wystąpić u każdej kobiety spodziewającej się dziecka.

Wyróżnia się jednak pewne czynniki, które zwiększają ryzyko rozwinięcia się tego problemu. Wśród nich wymieniane są:

  • wiek poniżej 18 lub powyżej 35 lat,
  • chorowanie w przeszłości na nadciśnienie, cukrzycę lub jakieś schorzenia nerek,
  • występowanie nadciśnienia (zarówno samoistnego, jak i ciążowego) u bliskich członków rodziny pacjentki,
  • ciąża wielopłodowa,
  • wielowodzie.

 

Nadciśnienie w ciąży – objawy

Nadciśnienie w ciąży może przebiegać całkowicie bezobjawowo i jedynym odchyleniem, które może sugerować wystąpienie tej choroby u pacjentki, mogą być wykrywane w pomiarach ciśnienia tętniczego nieprawidłowości. U niektórych pacjentek pojawiają się jednak objawy nadciśnienia, np. bóle głowy, obrzęki kończyn dolnych czy nudności.

 

Zagrożenia związane z nadciśnieniem w ciąży

Nadciśnienie tętnicze ciążowe, szczególnie takie, które można zaklasyfikować jako ciężkie, prowadzić może do wielu różnych zagrożeń i to zarówno dla matki, jak i dla jej dziecka. U pacjentki wystąpić może stan przedrzucawkowy (czyli podwyższenie ciśnienia tętniczego połączone z białkomocz) czy rzucawka (w której, poza objawami stanu przedrzucawkowego, pojawiają się dodatkowo drgawki). Innymi zagrożeniami, które dotyczą ciężarnych z nadciśnieniem, są ryzyko zawału serca czy udaru mózgu, a nawet możliwość wystąpienia niewydolności krążenia.

Nadciśnienie ciążowe nie sprzyja również dziecku. Problem doprowadzić może do hipotrofii wewnątrzmacicznej, ale i do zaburzeń związanych z łożyskiem (takich jak np. przedwczesne oddzielenie się łożyska). W skrajnych sytuacjach, właśnie w związku ze znacząco podwyższonymi wartościami ciśnienia, może dochodzić nawet do obumarcia rozwijającego się płodu.

 


Badania u ciężarnej z nadciśnieniem tętniczym

U pacjentki z nadciśnieniem, jak można się zapewne łatwo domyślić, najistotniejsze jest kontrolowanie wartości ciśnienia tętniczego krwi. W przypadku łagodnych postaci nadciśnienia w ciąży (czyli takich, gdzie ciśnienie nieznacznie przekracza wartość 140/90 mmHg), którym nie towarzyszą żadne dolegliwości, pomiary te można wykonywać (w warunkach domowych) nawet 1-2 razy w tygodniu.

Jeżeli jednak kobieta zmaga się z jakimiś objawami, to wtedy konieczne jest już zdecydowanie częstsze – nawet codzienne – mierzenie sobie ciśnienia.

Ciężarnej z nadciśnieniem zlecane są również różne badania. Mają one na celu szybkie wykrywanie ewentualnych powikłań nadciśnienia ciążowego. Bardzo istotne jest oznaczenie poziomu wydalania białka z moczem (wykorzystywane jest to w diagnostyce stanu przedrzucawkowego), oprócz tego pacjentkom zlecane bywają również i inne różne badania, jak chociażby morfologia krwi czy stężenia elektrolitów we krwi.

U ciężarnych z nadciśnieniem ciążowym konieczne jest również wykonanie USG ciążowego – celem wykonania tego badania jest wykluczenie wystąpienia różnych powikłań nadciśnienia, które mogą wystąpić u rozwijającego się w łonie matki dziecka.

 

Leczenie nadciśnienia tętniczego w ciąży

Podstawowe zalecenia, które otrzymują kobiety z nadciśnieniem ciążowym dotyczą niefarmakologicznych sposobów na obniżenie ciśnienia. Pacjentkom zaleca się m.in. unikanie kofeiny (mała czarna w przypadku nadciśnienia po prostu odpada), oprócz tego wskazany jest odpoczynek – aktywność fizyczną, dla bezpieczeństwa swojego i dziecka, należy po prostu ograniczyć.

Łagodne postaci nadciśnienia ciążowego raczej nie stanowią powodu do hospitalizacji. Inaczej jest w cięższych przypadkach tego problemu (ciężkie nadciśnienie ciążowe to takie, gdzie wartość ciśnienia tętniczego przekracza 160/110 mmHg). Ten problem stanowi już wskazanie do skierowania pacjentki do szpitala.

 

Leczenie nadciśnienia w ciąży przebiega odmiennie niż u tych pacjentek, które nie spodziewają się dziecka. Przede wszystkim odrębności dotyczą podawanych chorym leków – w ciąży stosowane są głównie metylodopa, nifedypina i labetalol.

 

 

Nadciśnienie po ciąży?

Nadciśnienie ciążowe to dość specyficzny problem. Jego pewne rozpoznanie można postawić dopiero po pewnym czasie od rozpoznania ciąży. Taka sytuacja wynika z tego, że jednym z kryteriów rozpoznania nadciśnienia ciążowego jest to, że najczęściej problemy z ciśnieniem ustępują w ciągu 42 dni od zakończenia ciąży.

 

To jednak, że u pacjentki, która miała nadciśnienie ciążowe, po ciąży ciśnienie tętnicze ulegnie normalizacji, nie jest równoznaczne z tym, że można już w pełni odetchnąć z ulgą. U takich kobiet istnieje bowiem zwiększone ryzyko wystąpienia nadciśnienia w przyszłości, w związku czym muszą one regularnie kontrolować wartość ciśnienia tętniczego krwi.

 


Autor

Tomasz Nęcki - Lekarz

Jestem absolwentem Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Spośród wszystkich medycznych specjalności najbardziej interesują mnie aspekty związane z pediatrią i psychiatrią – planuję specjalizować się w psychiatrii dzieci i młodzieży. Wolne chwile spędzam na czytaniu (nie tylko medycznych pozycji ) oraz staram się jak najwięcej czasu spędzać na świeżym powietrzu – jazda na rowerze czy spacery najlepiej mnie relaksują.

Komentarze
15-11-2018
Ocena:
Bardzo merytorycznie. Dziękuję za wszystkie informacje.
co na ból gardła w ciąży

Co stosować na ból gardła w ciąży: domowe sposoby i leki

2024-09-23
Ból gardła w ciąży to dolegliwość, która może budzić niepokój, szczególnie w kontekście ograniczeń związanych z przyjmowaniem leków. Warto pamiętać, że w okresie ciąży priorytetem jest bezpieczeństwo zarówno matki, jak i rozwijającego się dziecka, dlatego dobór odpowiednich metod łagodzenia bólu gardła jest niezwykle istotny. W tym artykule przedstawiamy zarówno domowe sposoby, jak i bezpieczne leki, które odpowiedzą na pytanie “co na ból gardła w ciąży?”.
zgaga w ciąży

Jakie są przyczyny zgagi w ciąży? Jak ją leczyć?

2024-08-16
Ciąża to wyjątkowy czas w życiu kobiety, pełen radości i oczekiwania na narodziny dziecka. Niestety, dla wielu przyszłych mam jest to również okres wyzwań związanych z różnymi dolegliwościami zdrowotnymi. Jednym z najczęściej występujących problemów jest zgaga w ciąży. Uczucie pieczenia w przełyku, które często pojawia się po posiłkach lub w nocy, może znacząco obniżyć komfort życia. W tym artykule przyjrzymy się, jakie są przyczyny zgagi w ciąży oraz jak skutecznie sobie z nią radzić, aby cieszyć się spokojnym i zdrowym okresem oczekiwania na maleństwo.
łupież w ciąży

Łupież w ciąży. Jak z nim walczyć?

2024-06-17
Wbrew pozorom łupież w ciąży jest dość powszechnym problemem. To wszystko za sprawą zmian hormonalnych zachodzących w organizmie, będących przyczyną prawdziwej rewolucji. Kobiety mogą uskarżać się też na bezsenność, na ich nogach pojawiają się żylaki, a brzuch pokrywa się rozstępami. Jak walczyć z łupieżem w ciąży? Pomożemy ci znaleźć skuteczne produkty, które są jednocześnie bezpieczne dla przyszłej mamy i maluszka.
ból brzucha w ciąży

Co stosować na ból głowy w ciąży?

2024-03-20
Ból głowy to częsta przypadłość ciężarnych. Niestety z uwagi na rozwijający się płód powinny one zażywać jak najmniej leków – bardziej zalecane są naturalne metody leczenia bólu. Co na ból głowy w ciąży sprawdzi się najlepiej, jakie leki są najbardziej bezpieczne dla mamy i dziecka i kiedy warto skonsultować tę przypadłość z lekarzem?
probiotyki w ciąży

Probiotyki w ciąży: jak dbać o zdrowie jelit dla dobra twojego i dziecka?

2024-02-26
Badania wskazują, że zażywanie dobrze dobranych probiotyków w ciąży może nieść liczne korzyści zarówno dla matki, jak i jej dziecka – to między innymi zmniejszenie nasilenia wzdęć i zaparć u matki, zmniejszenie ryzyko jej zachorowania na cukrzycę ciężarnych, a także ograniczenie kolek i zmniejszenie ryzyka otyłości u dziecka. Wyjaśniamy, jak dokładnie działają probiotyki w ciąży i na co zwracać uwagę przy ich wyborze.
melisa w ciąży

Czy można pić melisę w ciąży? 

2024-02-19
Melisa (melisa lekarska) to roślina znana ze swojego uspokajającego działania - pomaga obniżyć poziom lęku i stres, poprawia nastrój i ułatwia zasypianie. Bardzo chętnie sięgają po nią między innymi przyszłe mamy. Czy jednak melisa w ciąży to na pewno dobry pomysł? Sprawdź, kiedy lepiej z niej zrezygnować. 
kolagen w ciąży

Kolagen w ciąży: jak wspierać zdrową skórę i stawy w oczekiwaniu na dziecko?

2024-01-24
Kolagen jest bardzo ważnym budulcem komórek w naszych organizmach. Odpowiada między innymi za kondycję stawów oraz nawilżenie i elastyczność skóry, a także za siłę kości oraz zębów. Nic dziwnego zatem, że bardzo chętnie po niego sięgamy, chcąc wesprzeć pracę organizmu. Pytanie jednak: czy kolagen w ciąży to dobry pomysł? Jeśli tak, to jaki produkt tego typu wybrać? Na co zwrócić uwagę i jak go stosować?