Baza imion
Obliczanie terminu porodu
Kalkulatory
Kalendarz ciąży
Rozwój dziecka
Siatki centylowe
Grupa Facebook
Data modyfikacji:
Cholestaza ciężarnych
Autor: Maciej Pawłowski - LekarzWewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych jest najczęstszym schorzeniem wątroby występującym jedynie podczas ciąży. Jak objawia się ta choroba, co robić gdy się mamy podejrzenie, że dotyczy właśnie nas i czy może stanowić zagrożenie dla nienarodzonego jeszcze dziecka?
Wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych (w skrócie WCC, czy po angielsku Intrahepatic Cholestasis of Pregnancy) jest to, na ogół, łagodne schorzenie spowodowane nadwrażliwością na hormony normalnie wytwarzane podczas ciąży, czyli estrogen i progesteron. Co więcej choroba ta nie występuje często i najczęściej ustępuje po rozwiązaniu ciąży. W populacji europejskiej odsetek, zazwyczaj, nie przekracza 1-5% ciąż, jest on natomiast wyższy u kobiet pochodzących z Azji (np. Indie, Pakistan) oraz Ameryki Południowej (głównie Indianki).
Cholestaza - przyczyn
Przyczyną cholestazy ciężarnych jest wewnątrzwątrobowy zastój żółci, który może powodować wzrost poziomu bilirubiny, kwasów żółciowych i enzymów (fosfatazy alkalicznej, gamma-glutamylotransferazy, aminotransferazy alaninowej, asparaginianowej).
Jak rozpoznać cholestazę u przyszłej mamy?
Głównym objawem cholestazy ciężarnych jest świąd skóry, bez towarzyszącej mu wysypki. Nasila się on zazwyczaj w nocy, ma charakter „rozlany” i może obejmować wewnętrzne powierzchnie dłoni oraz podeszwy stóp. Im ciąża bardziej zaawansowana, tym swędzenie staje się bardziej dokuczliwe. W przypadku intensywnego drapania swędzących miejsc, pojawić się mogą tak zwane przeczosy, czyli dość charakterystyczne, ułożone liniowo ubytki naskórka.
Niekiedy, przyszła mama może mieć także inne objawy. Należą do nich:
- mdłości,
- wymioty,
- utrata łaknienia,
- hepatomegalia - powiększenie wątroby,
- żółtaczka.
Objawy najczęściej pojawiają się w III trymestrze ciąży, ponieważ wtedy występuje największe stężenie hormonów.
Cholestaza ciężarnych - diagnoza
Zanim potwierdzimy diagnozę, warto wcześniej wykluczyć zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu A, B, C, wirusem Ebsteina- Barr, cytomegalii, wykonać badania przesiewowe w kierunku autoimmunologicznych chorób wątroby, a także zrobić USG wątroby.
W przypadku rozpoznania cholestazy ciężarnych zaleca się cotygodniowe wykonywanie pomiarów enzymów wątrobowych.
U chorującej na cholestazę kobiety, w badaniu zwanym próbą wątrobową zaobserwować można:
- podwyższenie poziomu bilirubiny w krwi - norma 17 mmol/L*;
- wzrost poziomu fosfatazy - norma 132 U/L*;
- podwyższony poziom ALAT i ASPAT - norma 38 U/L*;
* normy mogą nieco różnić się w zależności od laboratorium
Komu zagraża cholestaza?
Do grupy osób szczególnie narażonych na zachorowanie należą kobiety, w których rodzinie ktoś na cholestazę chorował (na przykład ich matki), a także kobiety w ciąży mnogiej. Ryzyko jest też większe u pań, które przyjmują niektóre leki (między innymi jod, czy sulfonamidy), albo takich, które w przeszłości miały problemy z nerkami, wątrobą lub drogami żółciowymi.
Jak leczyć cholestazę?
Część przypadków schorzenia nie wymaga leczenia. Jeśli występuje uporczywy świąd skóry, czasami podaje się leki zawierające naturalny kwas żółciowy (kwas ursodeoksycholowy), cholestyraminę, czy substancje miejscowo nawilżające skórę oraz leki antyhistaminowe. Ponieważ zaburzona praca wątroby może skutkować upośledzeniem produkcji czynników krzepnięcia, w niektórych przypadkach podaje się także witaminę K.
Jednak w większości przypadków, po stwierdzeniu cholestazy, ciężarna zostaje skierowana na oddział patologii ciąży, gdzie zostaje poddana leczeniu farmakologicznemu. Równolegle z leczeniem, u przyszłej mamy wprowadza się odciążającą wątrobę dietę lekkostrawną.
Dieta jako wspomaganie leczenia cholestazy
Wystąpienie cholestazy oznacza przeciążenie wątroby. Warto więc ustalić dietę tak, by dodatkowo tej wątroby „nie męczyć”. Najlepsze, co kobieta może zrobić, to:
- unikać potraw smażonych, a jeść gotowane i pieczone (nawet warzywa i owoce),
- unikać produktów surowych,
- ograniczyć tłuszcze i słodycze oraz gazowane napoje.
Powikłania cholestazy ciężarnych
Cholestaza ciężarnych może prowadzić do zagrożenia porodem przedwczesnym, ze względu na zwiększone ryzyko szybkiego starzenia się łożyska, a w bardzo rzadkich przypadkach, do wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. Stąd przyszłym mamom zaleca się dokładne liczenie ruchów płodu w ciągu doby. Wskazane jest też częste monitorowanie stanu płodu (KTG, ultrasonografia) , a w niektórych przypadkach, wykonywane są inne badania, jak test Manninga, amniopunkcja, czy NST (czyli kardiotokograficzny test akceleracyjno-ruchowy). W wyniku gorszego wchłaniania odpowiedzialnej za krzepliwość witaminy K, może także, w niektórych przypadkach dojść do wystąpienia krwotoku porodowego.
Gdy pod koniec ciąży spada poziom estrogenów w organizmie, przebieg choroby jest znacznie lżejszy, a całkowicie zanika kilka dni po porodzie. Warto wiedzieć, że kobiety chorujące w ciąży na cholestazę nie powinny stosować doustnej antykoncepcji hormonalnej. Poza tym, trzeba się liczyć z tym, że przy kolejnych ciążach, choroba może się znowu pojawić (dzieje się tak u około 40% kobiet, u których cholestaza wystąpiła w pierwszej ciąży).
Zdjęcie: Fotolia
Autor
Maciej Pawłowski - Lekarz
Jestem lekarzem w trakcie specjalizacji z pediatrii w Łodzi. Oprócz zagadnień związanych z medycyną interesuję się sportem i językami obcymi.
Komentarze
08-05-2017
Ocena:
Magdalena
czasem powraca ale to nie jest regułą. Niestety przy trójce dzieci jaką urodziłam tylko przy chłopcach miałam cholestazę a przy córce nie.I rzadko konczy sie to az w 36-38tc. Przewaznie rodza sie dzieci szzybko i nie nie przez wczesnyu porod a przed wywolanie porodu badz cc ze wzgledu na ogromne przekroczenia norm a bad. kwasow zolciowych , aspatu czy alatu.Artykuł bardzo zdawkowy.Cholestaza jest ciężka bo nie da się jej unormować ani jej zapobiec. pozdrawiam
Co stosować na ból gardła w ciąży: domowe sposoby i leki
2024-09-23
Ból gardła w ciąży to dolegliwość, która może budzić niepokój, szczególnie w kontekście ograniczeń związanych z przyjmowaniem leków. Warto pamiętać, że w okresie ciąży priorytetem jest bezpieczeństwo zarówno matki, jak i rozwijającego się dziecka, dlatego dobór odpowiednich metod łagodzenia bólu gardła jest niezwykle istotny. W tym artykule przedstawiamy zarówno domowe sposoby, jak i bezpieczne leki, które odpowiedzą na pytanie “co na ból gardła w ciąży?”.
Jakie są przyczyny zgagi w ciąży? Jak ją leczyć?
2024-08-16
Ciąża to wyjątkowy czas w życiu kobiety, pełen radości i oczekiwania na narodziny dziecka. Niestety, dla wielu przyszłych mam jest to również okres wyzwań związanych z różnymi dolegliwościami zdrowotnymi. Jednym z najczęściej występujących problemów jest zgaga w ciąży. Uczucie pieczenia w przełyku, które często pojawia się po posiłkach lub w nocy, może znacząco obniżyć komfort życia. W tym artykule przyjrzymy się, jakie są przyczyny zgagi w ciąży oraz jak skutecznie sobie z nią radzić, aby cieszyć się spokojnym i zdrowym okresem oczekiwania na maleństwo.
Łupież w ciąży. Jak z nim walczyć?
2024-06-17
Wbrew pozorom łupież w ciąży jest dość powszechnym problemem. To wszystko za sprawą zmian hormonalnych zachodzących w organizmie, będących przyczyną prawdziwej rewolucji. Kobiety mogą uskarżać się też na bezsenność, na ich nogach pojawiają się żylaki, a brzuch pokrywa się rozstępami. Jak walczyć z łupieżem w ciąży? Pomożemy ci znaleźć skuteczne produkty, które są jednocześnie bezpieczne dla przyszłej mamy i maluszka.
Co stosować na ból głowy w ciąży?
2024-03-20
Ból głowy to częsta przypadłość ciężarnych. Niestety z uwagi na rozwijający się płód powinny one zażywać jak najmniej leków – bardziej zalecane są naturalne metody leczenia bólu. Co na ból głowy w ciąży sprawdzi się najlepiej, jakie leki są najbardziej bezpieczne dla mamy i dziecka i kiedy warto skonsultować tę przypadłość z lekarzem?
Probiotyki w ciąży: jak dbać o zdrowie jelit dla dobra twojego i dziecka?
2024-02-26
Badania wskazują, że zażywanie dobrze dobranych probiotyków w ciąży może nieść liczne korzyści zarówno dla matki, jak i jej dziecka – to między innymi zmniejszenie nasilenia wzdęć i zaparć u matki, zmniejszenie ryzyko jej zachorowania na cukrzycę ciężarnych, a także ograniczenie kolek i zmniejszenie ryzyka otyłości u dziecka. Wyjaśniamy, jak dokładnie działają probiotyki w ciąży i na co zwracać uwagę przy ich wyborze.
Czy można pić melisę w ciąży?
2024-02-19
Melisa (melisa lekarska) to roślina znana ze swojego uspokajającego działania - pomaga obniżyć poziom lęku i stres, poprawia nastrój i ułatwia zasypianie. Bardzo chętnie sięgają po nią między innymi przyszłe mamy. Czy jednak melisa w ciąży to na pewno dobry pomysł? Sprawdź, kiedy lepiej z niej zrezygnować.
Kolagen w ciąży: jak wspierać zdrową skórę i stawy w oczekiwaniu na dziecko?
2024-01-24
Kolagen jest bardzo ważnym budulcem komórek w naszych organizmach. Odpowiada między innymi za kondycję stawów oraz nawilżenie i elastyczność skóry, a także za siłę kości oraz zębów. Nic dziwnego zatem, że bardzo chętnie po niego sięgamy, chcąc wesprzeć pracę organizmu. Pytanie jednak: czy kolagen w ciąży to dobry pomysł? Jeśli tak, to jaki produkt tego typu wybrać? Na co zwrócić uwagę i jak go stosować?