Nikogo w dzisiejszych czasach nie trzeba przekonywać, że alergia to choroba cywilizacyjna. Jedną z najczęściej występujących alergii u dzieci w wieku 0-4 jest alergia pokarmowa, zwłaszcza na białko mleka krowiego (ang. CMA – Cow’s Milk Allergy) i występuje u 2-5% dzieci . Co to takiego? Jakie są jej objawy?
Reakcją alergiczną nazywamy nieprawidłową odpowiedź układu odpornościowego na przykład na pokarmy, w tym mleko krowie. W alergii pokarmowej układ odpornościowy rozpoznaje typowe białka mleka krowiego jako alergeny niebezpieczne dla organizmu i je zwalcza. Następstwem alergii może być spowolnienie wzrostu dziecka oraz niedożywienie. W celu polepszenia komfortu życia malucha kluczowe jest zdiagnozowanie alergenów i dopasowanie diety do potrzeb dziecka, np. poprzez wyeliminowanie mleka krowiego.
Alergia pokarmowa u dziecka na białko mleka krowiego jest zwykle pierwszym objawem atopowego zapalenia skóry i potocznie nosi nazwę skazy białkowej (dotyczy głównie nietolerancji mleka, choć często używa się tego określenia w stosunku także do jaj kurzych). Zwykle ujawnia się w trzecim miesiącu życia (choć zmiany mogą pojawić się także wcześniej) pod postacią zmian rumieniowo-złuszczających głównie w okolicy policzków. Mleko krowie jest wtedy najczęstszym alergenem u dziecka. Alergia na mleko krowie w znacznie większym stopniu niż uczulenie na inne pokarmy zależy od wieku. Alergia na białko mleka krowiego to nie to samo co nietolerancja laktozy – w nietolerancji brakuje enzymu laktazy, który odpowiada za trawienie laktozy. W alergii na białko mleka krowiego organizm dziecka rozpoznaje białka zawarte w mleku jako obce i zaczyna je zwalczać. Wraz ze wzrostem dziecka objawy często ulegają zmniejszeniu, a nawet ustępują. Dość często wtedy pojawiają się objawy alergii powietrznopochodnej tj. pyłki traw, drzew, chwastów.
Alergia na białko mleka krowiego dotyczy około 2-5% dzieci (choć niektóre dane mogą mówić, że jest ich nawet 10%) i jej częstość stale wzrasta. Co ważne, kiedyś był to niemal nieznany problem. Charakterystyczne dla alergii na białko mleka krowiego jest ustąpienie objawów po odstawieniu mleka i przetworów mlecznych, a szybki nawrót dolegliwości po jednokrotnym podaniu mleka. Można również pobrać krew od dziecka i ocenić występowanie IgE swoistych przeciwko białkom mleka krowiego (kazeina i beta – laktoglobulina).
Przede wszystkim występuje wysypka. Zmiany umiejscawiają się na policzkach, na brzuchu, mogą również dotyczyć całego ciała - grudki, suchość skóry i jej pękanie, a także świąd i ból skóry. Do typowych objawów zalicza się również:
Przy omawianiu objawów skórnych należy również wspomnieć, że zmiany często są swędzące, co może prowadzić do intensywnego drapania zmienionych miejsc, w wyniku tego powstawania ran, które mogą ulec nadkażeniu bakteryjnemu.
Należy zastosować dietę bezmleczną, czyli wyeliminować z diety dziecka mleko i przetwory mleczne stale lub czasowo. Nie należy zastępować ich mlekiem innych ssaków np. kozim. Pomocne za to bywają preparaty mlekozastępcze: hydrolizaty białka mleka krowiego o znacznym stopniu hydrolizy, z laktozą lub bezlaktozowe, do początkowego i dalszego żywienia. Ważna jest również pielęgnacja skóry:
W przypadku wystąpienia u dziecka zmian skórnych, które rodzice kojarzą z podaniem mleka krowiego należy udać się do lekarza, początkowo pediatry, a ten powinien skierować dziecko do alergologa/dermatologa, który wykona odpowiednie badanie, omówi postępowanie i wdroży odpowiednie leczenie.
Przeczytaj również:
Objawy ze strony układu pokarmowego
Objawy ze strony układu oddechowego
Zdjęcie: Fotolia.pl
Jestem lekarzem w trakcie specjalizacji z pediatrii w Łodzi. Oprócz zagadnień związanych z medycyną interesuję się sportem i językami obcymi.