Data modyfikacji:

Histerosalpingografia - badanie HSG

Autor: Katarzyna Moryc

Jedną z najczęstszych przyczyn niepłodności u kobiet jest niedrożność jajowodów (dotyczy około 30% przypadków). Zablokowany jajowód (a czasem obydwa) skutecznie uniemożliwia przemieszczanie się komórki jajowej w kierunku macicy, a także blokuje plemnikom drogę do jaja, w rezultacie uniemożliwiając naturalne zapłodnienie. Histerosalpingografia to badanie, które pomoże w ustaleniu, czy to właśnie niedrożność jajowodów jest przyczyną Waszych niepowodzeń z zajściem w ciążę. Sprawdź na czym polega. 

kobieta u ginekologa

 

Czasem, nawet gdy jeden z jajowodów działa prawidłowo, ale drugi jest niedrożny, zajście w ciążę, choć możliwe, jest mało prawdopodobne. Dlatego, w diagnostyce niepłodności bardzo ważne jest sprawdzenie drożności jajowodów, a to właśnie umożliwia badanie HSG. 

 

Czym jest histerosalpingografia?

Histerosalpingografia (zwana w skrócie HSG)  to badanie, które polega na uzyskaniu obrazu jamy macicy i jajowodów dzięki użyciu promieni rentgenowskich. Jest to badanie inwazyjne, a wykonuje się je wprowadzając przez drogi rodne kobiety środek kontrastujący, a następnie robiąc serię zdjęć rentgenowskich lub nagrywając film, dzięki czemu uzyskuje się obraz kanału szyjki macicy, jej wnętrza i jajowodów.

Badanie HSG pozwala na:

  • ocenę kształtu jamy macicy,
  • wykrycie zmian w budowie macicy (np. guzy, zmiany rozwojowe, etc.),
  • ocenę stanu endometrium (np. pod kątem obecności zrostów, czy polipów),
  • ocenę przebiegu, drożności, kształtu jajowodów.

 

Wskazania do wykonania HSG

Badanie drożności jajowodów jest wskazane w przypadku:

  • diagnostyki przyczyn niepłodności,
  • podejrzenia niedrożności jajowodów,
  • podejrzenia zmian patologicznych w jamie macicy,
  • obserwacji skuteczności leczenia niedrożności jajowodów
  • podejrzenia niewydolności szyjki macicy,
  • podejrzenia gruźlicy narządu rodnego.

 


Jakie mogą być przyczyny niedrożności jajowodów?

  • zamknięcie światła jajowodów przez czopy śluzowe,
  • zrosty powstałe w wyniku zmian zapalnych jajników i jajowodów,
  • aktualne lub przebyte zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową, zwłaszcza chlamydią,
  • infekcje dróg rodnych spowodowane poronieniami,
  • zapalenie wyrostka robaczkowego,
  • przebyte operacje jamy brzusznej,
  • ciąża pozamaciczna,
  • operacje na jajowodach,
  • endometrioza.

 

 

Przygotowanie do badania HSG

Przed HSG, zazwyczaj wykonuje się badania takie jak: USG, badanie ginekologiczne, cytologię, wymaz z kanału szyjki macicy. Lekarz może też wymagać morfologii, jonogramu, badania układu krzepnięcia. 
 
Na histerosalpingografię skieruje Cię ginekolog i to on powinien poinformować Cię jak przygotować się do badania. Jednak, standardowo:
  • dzień przed HSG należy zjeść lekkostrawną kolację, a w dniu badania lekkie śniadanie, jeśli badanie będzie po południu  (najlepiej być na czczo na 6 godzin przed zabiegiem), 
  • przed badaniem należy się wypróżnić i opróżnić pęcherz,
  • około 20 minut przed badaniem można przyjąć środek rozkurczowy w czopku.

 

Uwaga: ponieważ podczas badania HSG używa się promieni RTG, można je wykonywać jedynie w pierwszej połowie cyklu menstruacyjnego, po zakończeniu krwawienia, a przed owulacją. Gdyby badanie zostało wykonane w II połowie cyklu, czyli po owulacji, mogłoby pojawić się niebezpieczeństwo wykonania go we wczesnej ciąży. 

 


Przebieg badania:

HSG wykonywane jest w pracowni rentgenowskiej i trwa zazwyczaj około 15-20 minut. Pacjentka leży, jak podczas zwykłego badania ginekologicznego, ma wprowadzony wziernik, który rozsuwając ściany pochwy uwidacznia szyjkę macicy. Następnie, do szyjki macicy wprowadza się cewnik, przez który wstrzykuje się widoczny podczas prześwietlenia kontrast. Zazwyczaj wykonywane są dwa - trzy zdjęcia rentgenowskie lub nagrywany jest film dokumentujący przebieg badania.


Swobodne przedostanie się kontrastu do jamy brzusznej świadczy o drożności jajowodów, a wszelkie zaburzenia jego przepływu mogą wskazywać na nieprawidłowości. W celu dalszej diagnostyki i leczenia, lekarz może zaproponować wykonanie histeroskopii lub laparoskopii.

Choć sam zabieg jest krótki, zazwyczaj zaleca się, by pacjentka jeszcze przez 2 godziny pozostała pod obserwacją lekarza. 

 

Czy histerosalpingografia boli i jakie mogą być powikłania po badaniu?

Dla niektórych kobiet badanie jest nieprzyjemne, a nawet bolesne (szczególnie, gdy jajowody są niedrożne, zwiększenie ciśnienia spowodowane podaniem kontrastu może wywołać dyskomfort), dlatego, niekiedy, HSG wykonywane jest w znieczuleniu miejscowym (a czasami nawet ogólnym). Znieczulenie nie jest jednak konieczne, a niemiłe dolegliwości można złagodzić stosując przed badaniem i w jego trakcie leki przeciwbólowe.

HSG jest badaniem inwazyjnym i choć na szczęście zdarzają się one rzadko, istnieje ryzyko powikłań. Mogą to być:

  • omdlenia, czy uczucie oszołomienia po zabiegu,
  • reakcje alergiczne na środek kontrastujący,
  • infekcje pochwy,
  • zapalenie przydatków,
  • plamienia (mogą się pojawiać do 2 dnia po badaniu).

 


Przeciwskazania do badania HSG

Podstawowym przeciwskazaniem do histerosalpingografii jest miesiączka. Gdyby badanie było wykonywane w jej trakcie, istniałoby ryzyko przedostania się kontrastu do naczyń błony śluzowej, natomiast wykonanie zabiegu tuż przed krwawieniem menstruacyjnym mogłoby skutkować nieprawidłowym wynikiem, w związku ze zmianami hormonalnymi i ich następstwami w Twoim ciele.

Inne przeciwwskazania to:

  • uczulenie na środek kontrastowy (w tym wypadku alternatywą jest badanie Sono-HSG),
  • podejrzenie ciąży (albo ciąża),
  • ostre stany zapalne narządu rodnego.

 

Koszt badania drożności jajowodów

W placówkach mających podpisaną umowę z NFZ badanie jest refundowane. W pozostałych przypadkach wykonywane jest odpłatnie, a ceny wahają się od 200 -1000 zł.

 


Sono-HSG - alternatywa dla HSG

Aby dokonać oceny jamy macicy i drożności jajowodów można także wykonać  histerosalpingografię ultrasonograficzną, znaną Sono-HSG. Od standardowej wersji zabiegu ten różni się tym, że nie używa się do niego promieni RTG, a badania USG, oraz faktem, że kontrast zastępuje sól fizjologiczna.

 

Zdjęcie: Fotolia


Autor

Katarzyna Moryc

Jestem pracującą mamą trzech synów i zarazem trzech wcześniaków - Marcela, Maćka i Mateusza, uwielbiam nowe wyzwania, zwłaszcza takie, które pozwalają mi się rozwijać i zdobywać nowe umiejętności. Potrafię szare i nudne zamienić w coś świeżego, uwielbiam wszystko, co kreatywne. Staram się wychowywać dzieci w duchu bliskości, jestem fanką chust i pieluch wielorazowych. Prowadzę blog KreacjoWariacje.pl


Autor

Joanna Elias - Ginekolog i Położnik

Ukończyła Akademię Medyczną we Wrocławiu w 1999 roku, a specjalizację z ginekologii i położnictwa posiada od 2006 roku. Od kilku lat interesuje się problemami zaburzeń płodności. Obecnie pracuje w Klinice Leczenia Niepłodności Polmed we Wrocławiu. Zajmuje się również diagnostyką ultrasonograficzną- posiada certyfikat FMF.

W wolnych chwilach lubi gotować, czytać książki kulinarne i podróżować.

Komentarze
22-11-2020
Ocena:
Mnie bardzo bolało podczas badania mimo zastrzyku ketonalu do mięśniowego. Ból utrzymywał się do tygodnia, chociaż stopniowo malał. Strasznie bolało mnie ramię po stronie którą miałam niedrożną, a którą przy badaniu miałam "przepchaną" i udrożnioną. W dniu po badaniu nawet spacer był bolesny. Po tygodniu wróciło do normy.
29-10-2020
Ocena:
Badanie nie boli i trwa krótko . Ból nazwalabym dyskomfortem .
28-08-2020
Ocena:
pomocny w zajściu w ciąże jest prefert żel wspomagający poczęcie
15-06-2020
Ocena:
Prosze o polecenie szpitala na nfz lub kliniki oryeatnej w ktorej mozna zrobic / poleca sie zrobic badanie Histerosalpingografii. Z gory dziękuję!
29-02-2020
Ocena:
Dziewczyny nie nakręcajcie się i nie straszcie. Mam bardzo niski próg bólu a praktycznie nic nie czułam. Lekarze wiedzą że się boimy i niczego nie będą robić na siłę.
27-02-2020
Ocena:
Faktycznie boli wściekle ale na szczęście bardzo krótko. Coś jak skurcz porodowy w ostatniej fazie :) Miałam histeroskopię i hsg z przerwą dwudniową i nie chcę widzieć tego typu badań przez co najmniej następny rok. Wszystko do przeżycia co nie zmienia faktu że okropne.
03-02-2020
Ocena:
Jestem po badaniu ..było bardzo bolesne - wolałabym następnym razem ze znieczuleniem ..
03-01-2019
Ocena:
Dziś miałam to badanie, potwierdzam, że było bardzo bolesne a mój próg bólu jest wysoki, polecam Wam dużą ilość proszków przeciwbólowych albo znieczulenie, drugi raz bym nie poszła choć badanie trwa kilka minut, byc może to wina niedrożnych jajowodów, wyniki jutro więc zobaczymy
19-09-2018
Ocena:
Dziś miałam badanie. Nie bójcie się, trwa 2 minuty a ból porównywalny z miesiaczkowum. Cała ta otoczka robi ogromny strach a tak naprawdę nie ma czego się bać!
21-08-2018
Ocena:
W każdym artykule na temat hsg czytam że nie boli. A ja również odczuwalam ogromny ból jak inne kobiety w komentarzach. Gdyby badanie trwało chwilę dłużej to nie dałabym rady go wytrzymać. U mnie na szczęście wszystko drozne więc mam nadzieję że już nigdy nie będę musiała go ponawiac i że w końcu uda się mieć dzieciaczka. No i ja nie miałam lewatywy ale do badania miałam być na czczo. Dostałam dozylnie jakiś lek przeciwbólowy po którym byłam trochę otumaniona. Również uważam że powinno się to nazywać zabiegiem a nie badaniem. Spodziewałam się bólu ale nie takiego.
17-07-2018
Ocena:
Kilka dni temu przeszłam badanie hsg, jestem dość odporna na ból, ale niestety był on ogromny, zwłaszcza podczas wprowadzenia kontrastu - tak jakby ktoś rozrywał mi wnętrzności.. Cieszę się, że już mam to za sobą, na szczęście jajowody okazały się drożne i wszystko jest w porządku.
29-05-2018
Ocena:
Dziękuję za pomocne komentarze. To bardzo ważne, aby wiedzieć o bolesności zabiegu, ponieważ jestem bardzo wrażliwą osobą i już wiem, że musi być znieczulenie.
04-05-2018
Ocena:
Jestem już po sobie HSG. Mam dość duży próg bólu, jednak to badanie było dla mnie bardzo bolesne. Zakładanie cewnika dość nie przyjemne, potem wprowadzenie płynu do macicy, zaskutkowało uczuciem pełności. Najgorszy był moment wprowadzania i rozprzestrzeniania się kontrastu. Na szczęście wszystko było drożne. Nie wyobrażam sobie gdyby tej drożności nie było. Po zabiegu byłam bliska omdlenia. Na szczęście już po.
21-02-2018
Ocena:
Też jestem po badaniu. Badanie przeokrutnie bolało, na szczęście jajowody drożne. Po wszystkim żadnych omdleń i powikłań. Pobyt w szpitalu jednodniowy.
15-02-2018
Ocena:
Jestem po hsg. Badanie rzeczywiście mało przyjemne, w trakcie wpuszczania kontrastu czuc dość silny ból, ale jest do wytrzymania. Badanie trwa dość szybko. Przed badaniem dostałam ketonal w kroplówce. Koszt w Warszawie, w prywatnej klinice 700 zł.
05-02-2018
Ocena:
Mialam robione w Krakowie u Ludwina Hsg i SIS bolesne ale do wytrzymania
26-01-2018
Ocena:
Jestem po hsg. Po pierwsze to moim zdaniem nie powinno to być nazywane badaniem a zabiegiem. Robiłam to na NFZ we wrocławskim szpitalu. Spędziłam w sumie 3 dni. Pierwszy dzień ogólne badania, drugi dzień z rana zabieg i trzeciego dnia rano wypis.Mimo podanego dożylnie leku przeciwbólowego, odczuwałam straszliwy ból. Jakby mi ktoś wnętrzności rozgrywał. Jajowody drożne i mam nadzieję że ten ból był tego warty.
10-11-2017
Ocena:
Robiłam tradycyjną metodą czyli kontrast i rtg, i niestety było bolesne. Ogólnie szybkie badanie, ale nieprzyjemne. I faktycznie po zabiegu byłam bilska omdlenia. Warto poleżeć i poczekać, aż nieprzyjemne objawy ustąpią.
18-08-2017
Ocena:
Za tydzień mam wizytę u specjalisty. Mam podejrzenie, że temat właśnie dotyczy mnie. Mam nadzieję, że tym razem trafimy z przyczyną i zajdę w upragnioną ciążę
15-04-2017
Ocena:
Robiłam w Krakowie. Razem z USG zapłąciłam 450 zł
10-02-2017
Ocena:
Bardzo przydatny tekst, dziękuję
naprotechnologia

Naprotechnologia – naturalna metoda walki z niepłodnością

2024-11-15
Naprotechnologia to coraz bardziej popularna metoda wspomagania płodności, stosowana przez pary zmagające się z niepłodnością. W odróżnieniu od technik sztucznego zapłodnienia, takich jak in vitro, natural procreative technology opiera się na naturalnych procesach zachodzących w organizmie kobiety i mężczyzny, umożliwiając diagnozę oraz leczenie problemów związanych z płodnością.
Płodność mężczyzny

Płodność mężczyzny. Jak poprawić jakość nasienia?

2021-12-02
Według ogólnych statystyk aż jedna na pięć par ma trudności z poczęciem dziecka. Ich podłożem nierzadko jest niska jakość nasienia, którą na szczęście dość łatwo można nieco podnieść. Sprawdź, jak zwiększyć płodność u mężczyzny poprzez zmianę stylu życia, ale bez ogromnych wyrzeczeń.
dieta na płodność

Dieta na płodność. Jakie witaminy?

2021-11-04
Nie od dziś wiadomo, że to, co jemy, ma ogromny wpływ na nasz organizm – w tym także na płodność. Jeśli więc od dłuższego czasu starasz się o dziecko i działania te nie przynoszą spodziewanych efektów, pomyśl o zmianie sposobu odżywiania. Wyjaśniamy, jak wygląda dieta płodności i które witaminy zwiększają prawdopodobieństwo zapłodnienia.
Kiedy starasz się o dziecko dłużej niż pół roku, zacznij od

Monitoring owulacji

2021-03-01
Starasz się o potomstwo i nadal na teście widzisz jedną kreskę? Zbadaj się! Zacznij od monitoringu owulacji, który sprawdzi czy masz w ogóle szansę zajść w ciążę w cyklu menstruacyjnym.
Laparoskopia nazywana jest chirurgią przyszłości - można nią

Laparoskopia i jej zastosowanie w ginekologii - Dzidziusiowo.pl

2017-12-27
Jeszcze do niedawna jedynym sposobem by dokładnie obejrzeć narządy rodne kobiety i móc zdiagnozować ewentualne nieprawidłowości czy nawet je skorygować, było pr...
badanie pod mikroskopem

Test PCT - Dzidziusiowo.pl

2017-12-27
Problemy z płodnością są spowodowane różnymi czynnikami. Kiedy dwóch kresek na teście ciążowym jak nie było, tak nie ma, warto wykonać jeszcze jedno badanie, a ...
mięśniaki macicy, choroby macicy, macica

Mięśniaki macicy - Dzidziusiowo.pl

2017-08-03
Mięśniaki macicy są dość popularnym schorzeniem i dotyczą około 20% kobiet. Najczęściej ujawniają się dopiero po 30., a nawet 40. roku życia. U kobiet decydując...