Kłopoty z tarczycą

Aby tarczyca mogła prawidłowo wydzielać swoje hormony, sama potrzebuje hormonu. Ten, który stymuluje jej pracę i reguluje poziom hormonów tarczycy we krwi, wytwarzany jest przez przysadkę mózgową, a jest to hormon tyreotropowy (TSH).

Za pośrednictwem swoich hormonów, tarczyca:

• kontroluje serce,
• wpływa na płodność,
• kontroluje przemianę materii,
• wpływa na wygląd skóry, włosów i paznokci,
• dba o system nerwowy,
• wpływa na nastrój.

Do chorób tego gruczołu zaliczamy niedoczynność tarczycy (zbyt małe wydzielanie hormonów), nadczynność tarczycy (nadmierne wytwarzanie hormonów), zapalenie tarczycy (może być wirusowe, przewlekłe, poporodowe, bakteryjne).  

Niedoczynność tarczycy

Gdy tarczyca niedomaga, mówimy o niedoczynności. Ponieważ w naszej krwi jest za mało hormonów tarczycy, nasz organizm zaczyna pracować na zwolnionych obrotach. Spada temperatura ciała, serce bije wolniej a także zwalnia przemiana materii.

Do głównych objawów niedoczynności tarczycy należą:

• uczucie zmęczenia,
• senność,
• ciągłe uczucie zimna,
• tycie i opuchlizna twarzy, rąk,
• spowolnienie reakcji,
• kłopoty z koncentracją i pamięcią,
• podwyższone ciśnienie i cholesterol,
• spadek popędu seksualnego,
• rozregulowany cykl menstruacyjny, a nawet zanik miesiączki,
• opuchnięte oczy i pogorszenie widzenia,
• szorstka i blada skóra, łamliwe paznokcie, wypadające włos
• sucha skóra, zwłaszcza na kolanach i łokciach.

Nieleczona niedoczynność systematycznie rujnuje zdrowie i w bardzo wielu przypadkach jest przyczyną problemów z płodnością i donoszeniem ciąży.

Nadczynność tarczycy

Nadczynność jest nieco łatwiejsza do zdiagnozowania, aczkolwiek zdarza się, że jest mylona z nerwicą. Głównymi objawami nadczynności są:

• nadpobudliwość, ciągłe zdenerwowanie,
• nadmierne pocenie,
• kołatanie i przyspieszenie pracy serca,
• nagłe i szybkie chudnięcie,
• biegunki,
• wypadanie włosów,
• nieregularne miesiączki,
• bóle nóg,
• ciągłe zmęczenie,
• bezsenność,
• powiększenie się tarczycy („wole tarczycowe”).

Nadczynność prowadzi do zmian w układzie krążenia, osłabia serce i może prowadzić do osteoporozy.

Badania krwi w diagnostyce chorób tarczycy

W celu zdiagnozowania chorób tarczycy, zwykle zaczyna się od wykonania badania poziomu TSH we krwi. Oznaczenie stężenia tego hormony jest najbardziej czułym badaniem świadczącym o nieprawidłowym funkcjonowaniu tarczycy. Badanie takie jest w stanie ujawnić nawet bezobjawowe zaburzenia, także takie, w których poziomy hormonów FT3 i FT4 są w normie.

Jeśli mamy do czynienia z niedoczynnością tarczycy, czyli niedostateczną produkcją hormonów, poziom TSH będzie wysoki. Natomiast przy nadczynności, czyli nadmiernej produkcji hormonów tarczycowych, poziom TSH we krwi będzie niski.

Gdy stężenie TSH jest małe, dla potwierdzenia choroby tarczycy (zazwyczaj niedoczynności), oznacza się FT3 i FT4. Jeśli nadczynność się potwierdzi, ich stężenia będą podwyższone.

W przypadku wysokiego stężenia TSH w badaniu, mamy, zazwyczaj, do czynienia z niedoczynnością tarczycy. Jeśli lekarz nie jest pewien co do Twoich objawów, może dodatkowo zlecić badanie poziomu FT4.

Normy dla TSH, FT3 i FT4 mogą się różnić w zależności od laboratorium, w którym przeprowadza się badanie, ale wyglądają mniej więcej tak:

• TSH - 0,4-4,0 mIU/l
• FT3 2,25-6 pmol/l lub 1,5-4,1 pg/ml (1pg/ml = 1,53 pmol/l)
• FT4 - 11-23 pmol/l lub 0,8-1,8 ng/dl (1ng/dl = 12,8 pmol/l)

Powodów złej pracy tarczycy może być bardzo wiele. Często ich przyczyną są małe guzki, choroby autoimmunologiczne lub zmiany dziedziczne. Najprościej zbadać poziom TSH we krwi oraz wykonać USG tarczycy. Jeśli wyniki badań będą wskazywały na problemy z tarczycą – nie denerwuj się. Odpowiednie leczenie pod kontrolą endokrynologa naprawdę pomaga.

Zatem, jeśli jesteś przemęczona, senna lub ciągle poddenerwowana, jeśli masz kłopoty z utrzymaniem wagi, wypadają Ci włosy, łamią się paznokcie, a Twoje cykle menstruacyjne nie są regularne, zadbaj o siebie i  koniecznie zbadaj tarczycę!

Zdjęcie: Fotolia fot. by © fotoblin

Autor