Baza imion
Obliczanie terminu porodu
Kalkulatory
Kalendarz ciąży
Rozwój dziecka
Siatki centylowe
Grupa Facebook
Data publikacji:
Dysplazja oskrzelowo-płucna to nie wyrok! Skąd się bierze i jak pomóc dziecku?
Autor: Katarzyna MorycSkrajne wcześniaki nie mogą samodzielnie oddychać, są więc poddawane mechanicznej wentylacji, bez której nie mogłyby przeżyć. Bywa niestety tak, że to właśnie ta ratująca życie maszyneria powoduje uszkodzenie malutkich i niezwykle delikatnych płuc dziecka, przez co zakłóca ich rozwój. Dochodzi wówczas do, tak zwanej, dysplazji oskrzelowo-płucnej. Co ona oznacza? Jak sobie radzić?
Skąd się bierze dysplazja oskrzelowo-płucna?
Dysplazja oskrzelowo-płucna, z angielskiego zwana Bronho-Pulmonary Dysplasia, czyli BPD, występuje przede wszystkim u mocno niedojrzałych wcześniaków i urodzonych z bardzo niską masą urodzeniową (poniżej 1500 g), ale nie tylko. Głównym czynnikiem przyczyniającym się do rozwoju tej choroby jest niedojrzałość płuc dziecka, wynikająca bezpośrednio z przedwczesnego porodu. Za tą niedojrzałością idą powikłania związane z tlenoterapią i mechaniczną wentylacją. Do przyczyn BPD lekarze zaliczają także zakażenia występujące zarówno przed, jak i po urodzeniu oraz niedobory składników odżywczych, ale nadal respirator i użycie tlenu są tutaj głównymi "winowajcami".
Dysplazja oskrzelowo-płucna to przewlekła choroba układu oddechowego, występująca głównie u wcześniaków, urodzonych z niską masą ciała.
Błędne koło - jak powstaje choroba
U wcześniaka z zespołem zaburzeń oddychania może dojść do uszkodzenia płuc, co wywołuje stan zapalny. Ten utrudnia, bądź często wręcz uniemożliwia oddychanie. W takiej sytuacji koniecznością stają się poddanie maluszka tlenoterapii oraz użycie respiratora. Jak to bywa z uszkodzeniami w ludzkim organizmie, komórki płuc starają się naprawić to, co nie działa tak, jak powinno. Zaczyna się więc proces gojenia, w którym komórki szybko się dzielą i odpowiednio specjalizują. Jednak leczenie zakłóca ten proces. Respirator wpompowuje powietrze do płuc pod tak dużym ciśnieniem, że delikatne tkanki nie są w stanie tego wytrzymać. Nowe komórki płucne są uszkadzane, a nowo wytwarzana przez nie tkanka ma nieprawidłową budowę. Ten proces, przypominający trochę błędne koło, to właśnie dysplazja oskrzelowo-płucna.
W zależności od stężenia tlenu podawanego w mieszance oddechowej oraz czasu trwania leczenia, dysplazję dzielimy na łagodną, umiarkowaną i ciężką.
Diagnoza i objawy
Objawy, jakie mogą świadczyć o BPD to przede wszystkim:
- wzmożony wysiłek oddechowy (dziecko częściej łapie powietrze, a obserwując jego klatkę piersiową widać, jak zapadają się żebra i przepona, odznacza się mostek, do tego, wyraźnie poruszają się skrzydełka nosa, a maluch może gwałtownie poruszać główką w górę i w dół) i wynikające z niego duszności,
- przyspieszenie częstości oddechów (powyżej 60 oddechów na minutę),
- przyspieszona akcja serca,
- skurcze oskrzeli (bronchospazm) i nadmierne wydzielanie śluzu oskrzelowego,
- zaburzona wymiana gazowa, w wyniku której poziom dwutlenku węgla we krwi dziecka jest zbyt wysoki,
- nawracające zapalenia płuc.
W niektórych przypadkach, może się także pojawić prawokomorowa niewydolność serca. W celu postawienia dokładniej diagnozy, lekarze wykonują prześwietlenie płuc. W takim badaniu rentgenowskim można zobaczyć stany zapalne, czy zbliznowacenia, które potwierdzą dysplazję.
Leczenie dysplazji oskrzelowo-płucnej
Wcześniaki ze stwierdzoną BPD poddawane są leczeniu w warunkach szpitalnych. Konieczne są przewlekła tlenoterapia (by zapewnić odpowiednie utlenowanie krwi), podawanie leków przeciwzapalnych i rozszerzających oskrzela oraz diuretyków (leków moczopędnych), odpowiednia, wysokokaloryczna dieta i fizykoterapia, polegająca na oklepywaniu i odsysaniu gęstej wydzieliny z dróg oddechowych maluszków. Jeżeli dojdzie do zakażenia, włączane są antybiotyki. Gazometria i saturacja są ciągle monitorowane. Ważne jest także ograniczenie dożylnego podawania płynów, ponieważ mogą się one gromadzić w płucach i dodatkowo zaburzać oddychanie. Niezbędna jest stała kontrola stanu dzieci, by móc wcześnie wykrywać ewentualne infekcje płuc, a także by kontrolować drożność dróg oddechowych.
BPD i co dalej?
Wcześniaki, u których wystąpiła dysplazja oskrzelowo-płucna są bardziej narażone na infekcje układu oddechowego. Bardzo istotną sprawą jest zatem zapobieganie zakażeniom dróg oddechowych. Dlatego, dzieciom z BPD powinno się podawać przeciwciała, zwłaszcza przeciw wirusowi RS, a także szczepić przeciw grypie.
Warto wiedzieć, że BPD może prowadzić do kolejnych komplikacji:
- włóknienia płuc,
- zaburzeń rozwoju motorycznego,
- retinopatii,
- powstania chorób słuchu,
- astmy oskrzelowej i niewydolności oddechowej,
- wystąpienia niedoborów masy ciała.
Jeśli u dziecka stwierdzono dysplazję oskrzelowo-płucną, powinno mieć wykonywane kontrolne badania EKG, RTG oraz badania wydolności oddechowej i ECHO serca przynajmniej raz na pół roku. Pamiętajmy, że dysplazja oskrzelowo-płucna nie jest wyrokiem, a chorobą, którą można wyleczyć. Większość dzieci powyżej 2 roku życia nie wymaga już podawania dużej ilości leków, a później, zalecana jest jedynie obserwacja, zwłaszcza w okresie szkolnym, gdy wzrasta ryzyko wystąpienia astmy oskrzelowej.
Przeczytaj również:
Wcześniactwo i jego konsekwencje w przyszłości>>>
Zdjęcie: Fotolia by © MikoSok
Autor
Katarzyna Moryc
Jestem pracującą mamą trzech synów i zarazem trzech wcześniaków - Marcela, Maćka i Mateusza, uwielbiam nowe wyzwania, zwłaszcza takie, które pozwalają mi się rozwijać i zdobywać nowe umiejętności. Potrafię szare i nudne zamienić w coś świeżego, uwielbiam wszystko, co kreatywne. Staram się wychowywać dzieci w duchu bliskości, jestem fanką chust i pieluch wielorazowych. Prowadzę blog KreacjoWariacje.pl
Komentarze
09-01-2019
Ocena:
Nat
Bardzo ciekawy i wyczerpujący artykuł. Dziękuję!
Jaka butelka dla wcześniaka będzie najlepsza? Propozycje produktów
2023-10-17
Butelka dla wcześniaka różni się od butelki dla dziecka urodzonego w terminie. Powinna mieć minimalny przepływ, tak aby dziecko nie krztusiło się w trakcie jedzenia. Smoczek musi być wykonany z mięciutkiego silikonu, dobrze byłoby również, aby kształtem przypominał kobiecą brodawkę. Jako że wcześniaki w większym stopniu narażone są na kolki, produkt taki powinien mieć również mechanizm antykolkowy. Sprawdź, jakie butelki dla wcześniaków spełniają te wymagania.
Szczepienia dla wcześniaka
2021-02-03
Jesteś mamą wcześniaka? Sprawdź jak wygląda kalendarz szczepień Twojego dziecka. Które szczepienia są obowiązkowe, a które zalecane. Zobacz które z nich refunduje państwo.
Wyprawka dla wcześniaka
2018-01-02
9 miesięcy to kupa czasu! Zdążę kupić wyprawkę, przygotować mieszkanie/dom/pokój, spakować torbę do szpitala... Plany planami, a maluch i tak pojawia się na świ...
NEC, czyli martwicze zapalenie jelit - Dzidziusiowo.pl
2017-07-14
Schorzenia takie, jak retinopatia , czy dysplazja oskrzelowo-płucna to choroby występujące głównie u wcześniaków. Podobnie jest z martwiczym zapaleniem jelit. C...
Wcześniak rehabilitowany, czyli Vojta vs Bobath - Dzidziusiowo.pl
2017-06-20
Wcześniak wcześniakowi nierówny, co oznacza po prostu, że nie każde dziecko urodzone przed czasem czeka rehabilitacja. Jednak faktem jest, że każdy wcześniak po...
Wcześniaki pod ostrzałem, czyli wirus RSV - Dzidziusiowo.pl
2017-06-06
Wśród zagrożeń jakie mogą czyhać na dzieci, włącznie z tymi, które urodziły się przedwcześnie, jest wiele chorób i ich winowajców. O jednych mówi się więcej i c...
Serduszko wcześniaka - przetrwały przewód tętniczy Botalla - Dzidziusiowo.pl
2017-02-17
Wszystko zaczyna się od bicia serduszka, które przyszli rodzice mogą usłyszeć podczas jednego z pierwszych badań USG. Ta chwila, gdy lekarz odnajduje małą fasol...