Data modyfikacji:

Twoje dziecko sepleni, a może to dyslalia?

Autor: Aleksandra Bartczak - Logopeda

Jeśli Wasze dziecko nie mówi jeszcze tzw. szeregu szumiącego, czyli nie wymawia głosek "sz", "ż", "cz" i "dż", możecie o nim usłyszeć: "Twoje dziecko sepleni, powinnaś szybko pójść z nim do specjalisty!" Słyszeliście już taką wypowiedź na temat swojej pociechy? Jeśli tak, zanim wpadniecie w panikę, przeczytajcie uważnie artykuł. Generalnie jeśli dziecko poprawnie mówi głoski "s", "z", "c", "dz" a w słowach "szyszka", "sznurek" i "czapka" mówi "syska", "snulek" i "capka" to wcale nie musi być seplenienie, o ile ...

 

Kiedy dziecko sepleni, nie rób paniki! Sprawdź najpierw z ja

 

Moje dziecko nie mówi "sz", "ż", "cz", "dż"

Wszystko zależy od wieku. Jeśli "sz", "ż", "cz" i "dż" są zastępowane przez "s", "z", "c", "dz" przed piątymi urodzinami, jest to normalne. Jeśli dziecko po piątych urodzinach wciąż zamienia te głoski, wtedy mówimy o dyslalii a konkretnie o sygmatyzmie. Z dyslalią należy skierować się do logopedy i wyćwiczyć prawidłowe formy. A skoro już o niej mowa to warto wspomnieć, że może przybierać różne formy:

  • paralalii (zamiany): mówimy tu o zamianie jednych głosek na inne, w momencie, kiedy te inne powinny już się wykształcić w języku dziecka. Dla przykładu, jeśli czterolatek zamiast słoń wciąż mówi [śłoń] to będziemy mówili o paralalii
  • mogilalii (braku głoski): jest niczym więcej jak usunięciem danej głoski z mowy. Dziecko nie mówi słońce ani śłońce, mówi [łońce]
  • sygmatyzmu właściwego czyli wymawiania szeregów ale z pewną deformacją. Deformacją tą może być na przykład seplenienie międzyzębowe. Inne wersje sygmatyzmu właściwego to przyzębowy, nosowy, krtaniowy czy szumiący. Rodzajów jest wiele i wszystko zależy od tego gdzie dziecko artykułuje.

 

Ważna pionizacja języka

Przyczyn braku głosek "sz", "ż", "cz", "dż" w języku dziecka jest wiele. Najczęściej jest to problem dotyczący pionizacji języka dlatego jeśli Twoje dziecko nie mówi również "l", bardzo możliwe, że właśnie znaleźliście przyczynę jego seplenienia. Leżący na dnie jamy ustnej, leniwy język, nie jest w stanie unieść swojego czubka do dziąseł i dlatego dziecko nie wypowiada w/w głosek. Często problem z pionizacją języka mają dzieci, które:

W tym przypadku logopeda zacznie pracę nad głoskami właśnie od wykonywania ćwiczeń na pionizację języka. Takie ćwiczenia możecie także wykonywać w domu sami. Następnie wywoła głoski, wyćwiczy je w sylabach, wyrazach, a następnie w zdaniach.

 


Czym jest w takim razie seplenienie?

No właśnie, w zasadzie jeszcze nic o nim nie napisaliśmy. Pełna jego nazwa brzmi seplenienie międzyzębowe. Jest niczym innym niż wymawianiem głosek z wsuwaniem języka między zęby. Mogą to być głoski wymagające pionizacji języka, czyli - "sz", "ż", "cz", "dż", "r", "l", "t", "d", "n", ale również takie, które wymawiamy z językiem nieco niżej - "s", "z", "c", "dz".

 

Do najczęstszych przyczyn seplenienia międzyzębowego należą:

  • wady zgryzu (zgryz otwarty, przodozgryz): język nie ma bariery, na której może się zatrzymywać. Zdarza się również tak, że seplenienie zaczyna się u dziecka w momencie wymiany zębów.
  • problemy z pionizacją języka (przyczyny wymienione wyżej): język, którego czubek ma znajdować się za górnymi zębami, nie jest w stanie się unieść i zostaje wypychany przez zęby
  • dwujęzyczność i głoski międzyzębowe w drugim języku. Dziecko, które uczy się dopiero mówić, może przenosić wzorce z jednego języka na drugi i próbować mówić z czubkiem języka między zębami.

 

Co zrobić kiedy widzimy, że nasze dziecko zaczyna seplenić?

Taką tendencję do mówienia międzyzębowego można zauważyć już we wczesnym wieku, kiedy dzieci zaczynają mówić "t", "d", "n". Jeżeli widzimy, że język naszego dziecka nie unosi się do góry, ale chce „wcisnąć się” między zęby, najlepiej już w tym momencie wybrać się do logopedy, który pokaże jak ćwiczyć z dzieckiem.

 

Prościej jest znaleźć przyczynę międzyzębowości i od razu ją usunąć niż zacząć robić to dopiero gdy dziecko ma cztery czy pięć lat i zaczyna mówić w ten sposób "s", "z", "c", "dz" czy "sz", "ż", "cz", "dż".

 

Jak widzicie potoczne określenie seplenienia to wcale nie to samo, co pod tą nazwą oznaczają logopedzi. Ważne jest przede wszystkim ustawienie języka podczas wymawiania głosek. Jeśli język wciska się między zęby możecie podejrzewać, że sepleni. Warto wtedy iść do logopedy nawet z kilkuletnim szkrabem, zanim dziecko nauczy się tej formy mówienia i zacznie ją stosować przy kolejnych głoskach. Jeśli macie doświadczenie z seplenieniem Waszej pociechy lub podejrzewacie je u swojego dziecka dajcie znać w komentarzach jak to u Was wygląda.

 

Przeczytaj również:

Mój 3. latek nie mówi - jaka może być przyczyna?

 

Zdjęcie: Pixabay.com CC0


Autor

Aleksandra Bartczak - Logopeda

Od dziecka jestem nianią,  wolontariuszką i nauczycielką, prowadziłam zajęcia umuzykalniające dla maluchów. Dla Dzidziusiowo.pl piszę od połowy 2016 roku. Poza tym jestem logopedą i trenerem umiejętności społecznych. Uwielbiam się uczyć i kocham dzieci.

Komentarze
29-09-2017
Ocena:
Moja córka ma 2.5 roku i od jakiegoś miesiąca zaczęła przy wymawianiu s wkładać język między zeby...wcześniej mówiła bardzo ładnie i wyraźnie a teraz poprostu sepleni ...nie wiem czy to wina tego że oprócz polskiego uczy się też angielskiego...? Ogląda bajki w dwóch językach.
pokój dla chłopca 4-letniego

Pokój dla chłopca 4 lata: ciekawe aranżacje

2023-06-02
Aranżacja pokoju dla dziecka nie jest łatwą czynnością. Projekt pokoju dla 4 letniego chłopca musi spełniać potrzeby i oczekiwania dziecka, a przy tym być praktyczny i bezpieczny. Jak zatem zaaranżować pokój dla 4 letniego chłopca? Jakie elementy powinny się znaleźć w pokoju? Radzimy na co zwrócić uwagę podczas projektowania i dekorowania pokoju dla chłopca.
2-letnie dziecko budzi się z płaczem

Dlaczego 2-letnie dziecko budzi się w nocy z płaczem? Jak sobie z tym poradzić?

2023-05-30
Świeżo upieczeni rodzice liczą się z tym, że przez pewien czas nie będą przesypiać całych nocy. Mało kto jednak przewiduje, że stan ten będzie trwał dłużej niż kilka miesięcy. Tymczasem jak dowodzą badania, znaczna część dzieci przebudza się w nocy nawet już po ukończeniu drugiego roku życia. Dlaczego 2-letnie dziecko budzi się w nocy z płaczem i co można z tym zrobić?
rozwój motoryczny dziecka

Jak wspierać rozwój motoryczny dziecka?

2023-03-21
Rozwój motoryczny dziecka to inaczej rozwój ruchowy, czyli zwiększanie się sprawności ciała i doskonalenie koordynacji ruchów. Rozwój ten możemy obserwować w zakresie motoryki dużej (np. raczkowanie, chodzenie), jak i małej (np. chwytanie przedmiotów czy układanie dłoni w sposób umożliwiający rysowanie). Najintensywniejszy rozwój motoryczny przebiega w pierwszych trzech latach życia dziecka, ale i później warto go wspierać.
Jaki kask do nauki chodzenia?

Jaki kask do nauki chodzenia?

2022-04-18
Okres, w którym dziecko uczy się chodzić, obfituje w upadki. Aby uchronić malca przed ich groźnymi skutkami, wielu rodziców decyduje się na zakup specjalnego kasku dziecięcego. Czy jednak kask do nauki chodzenia to rzeczywiście dobry pomysł? I jak wybrać ten najlepszy?
jak nauczyć dziecko literek

Jak nauczyć dziecko literek?

2022-04-16
Kiedy jest odpowiedni wiek, by nauczyć dziecko alfabetu? Czy od razu uczyć też cyferek? A może jednak najpierw cyfry, a potem litery? W artykule znajdziesz odpowiedź na pytanie: „jak nauczyć dziecko literek?”. Będą podpowiedzi pomocy dydaktycznych, sprytne sposoby na poznawanie alfabetu i zabawki, które wspierają proces poznawania literek przez dziecko.
logopeda

Kiedy z dzieckiem udać się̨ do logopedy?

2022-03-16
Pytanie, czy i kiedy z dzieckiem udać się̨ do logopedy, jest zagwozdką niejednego rodzica i opiekuna dziecka. Zazwyczaj do gabinetu specjalisty zmartwiona mama i tata udają się dopiero, gdy jakiś objaw zaczyna ich niepokoić w zachowaniu dziecka. Sprawdzamy, co powinno być iskrą zapalną w rezerwacji wizyty u specjalisty. Nie ma jednak żadnych przeciwskazań, aby do logopedy udać się z dzieckiem profilaktycznie.
jaki nocnik dla dziecka

Jaki nocnik dla dziecka wybrać?

2022-03-15
Zdaniem specjalistów większość dzieci jest gotowa do podjęcia nauki korzystania z nocnika między 18. a 24. miesiącem życia. Jeśli więc twoja pociecha ma już co najmniej półtora roku, możecie zacząć „lekcje”. Najpierw jednak przeczytaj, jaki nocnik dla dziecka warto kupić.